Bestuur, Dienstverlening en Bedrijfsvoering

We willen een financieel gezonde gemeente zijn en voeren daarom een solide financieel beleid. Dat betekent dat we snel kunnen reageren op veranderingen in de samenleving en de gevolgen voor onze financiën. Elk half jaar bekijken we hoe de vlag erbij hangt. We actualiseren dan ons financieel meerjarenperspectief en maken een risico-inventarisatie. Aan de hand daarvan beoordelen we of ons weerstandsvermogen op orde is en of we onze begroting moeten bijsturen.  

Inwoners en bedrijven die producten en diensten van ons afnemen, betalen ons daarvoor vastgestelde tarieven. In de tarievennota staat in hoeverre deze tarieven kostendekkend zijn. De meeste inkomsten ontvangen we echter uit het gemeentefonds. Het bedrag dat we daaruit ontvangen, bepaalt voor een groot deel de hoogte van onze algemene dekkingsmiddelen. Een hoger of lager bedrag uit het gemeentefonds heeft dan ook direct invloed op ons financieel meerjarenperspectief. Als een verlaging leidt tot een tekort, moeten we maatregelen nemen om het tekort zo snel mogelijk aan te vullen. Ontvangen we een hoger bedrag uit het gemeentefonds, dan komen we met voorstellen hoe we dit voordeel kunnen inzetten.  

Het financieel beleid over de lokale heffingen, financiering, winstuitkeringen, ons weerstandsvermogen en de risico’s en ons grondbeleid staat in onderstaande teksten uitgelegd.

Ondanks de gevolgen van Covid-19 en de onzekerheden rondom de financiering door het Rijk kunnen we stellen dat de financiën op orde zijn. De jaarrekening 2021 sluit met een positief resultaat en ook de meerjarenraming zoals vastgesteld bij de begroting 2022 is structureel sluitend. Daarnaast is sprake van positieve uitkomsten op de gemeentefondsuitkering op basis van de ontvangen informatie via de september- en decembercirculaire. Ook het weerstandsvermogen ligt boven de norm van 80%.
In 2021 zijn verdere stappen gezet om ons voor te bereiden op de financieringsvraag van de toekomstige investeringen om fysieke gebiedsontwikkelingen mogelijk te maken door het instellen van een Strategische Investeringsagenda (SIA). Er zijn aanvullende incidentele middelen een structureel middelen beschikbaar gesteld, waarmee een investeringsruimte beschikbaar is van € 50 tot € 60 miljoen. De helft hiervan is inmiddels aangewend voor uitvoering van de gebiedsontwikkelingen.
De nadelen vanwege de coronamaatregelen hebben we kunnen opvangen door de van het Rijk ontvangen compensatiegelden. Via een afzonderlijke beslisnota hebben we de Raad daarover op 14 december 2021 geïnformeerd. Daarnaast is het risico op oninbaarheid van verstrekte uitstel van betalingen fors verlaagd en hebben we vanuit eigen middelen ondersteuning geboden aan sectoren die het moeilijk hadden vanwege de coronamaatregelen.
Ondanks dat we er financieel goed voor staan zijn er ook enkele grote risicoposten, zoals uitgaven jeugdzorg, korting op rijksinkomsten voor beschermd wonen en herijking gemeentefonds. Op basis van de laatste informatie van het Rijk (december 2021) over de herverdeling van het gemeentefonds komt Zwolle nagenoeg budgetneutraal uit. De Raad voor Openbaar Bestuur (ROB) heeft een kritische reactie op de uitkomsten van de herijking gegeven en diverse adviezen gegeven om de herverdeling te verbeteren voordat de herverdeling wordt doorgevoerd. De VNG sluit zich aan bij deze adviezen. Het is aan het nieuwe kabinet om een definitief besluit te nemen over de herverdeling.

Bij de lokale heffingen zien we dat de kostendekkendheid van het product afval onder druk staat. Bij de begroting 2021 en 2022 zijn incidentele middelen beschikbaar gesteld zodat tot en met 2024 de nadelen zijn op te vangen. Het is aan het nieuwe college en de Raad om met structurele oplossingen te komen om de afvalexploitatie op sluitend te maken.

We voeren een solide financieel beleid. Dat doen we op zo’n manier dat:

• We beleidsintensiveringen in eerste instantie binnen de bestaande kaders vinden.
• Ons weerstandsvermogen om risico’s op te vangen op peil is. We hebben hiervoor een normratio van 0,8. Dat is afgesproken in de nota risicomanagement en weerstandsvermogen (november 2018).
• Onze risico’s van deelnemingen in verbonden partijen beheersbaar zijn. Het gaat hier over de aandelen die we hebben van verschillende organisaties.
• We financiële meevallers allereerst inzetten om ons weerstandsvermogen te versterken (als dat nodig is). Daarna zetten we meevallers in voor investeringen en ontwikkelingen in de stad.
• We investeringen integraal afwegen bij de Perspectiefnota.
• Tarieven in principe kostendekkend zijn.
• De totale woonlasten met maximaal het inflatiepercentage stijgen.
• We de rentekosten beheersen en verlagen en de risico’s die daarmee samenhangen beperken. De renterisiconorm ligt op 20% of lager.

Dorrit de Jong

Gemeentefondsuitkeringen
De meeste inkomsten krijgen we uit het gemeentefonds. Dit geld ontvangen we van het rijk. Hoeveel we ontvangen bepaalt voor een belangrijk deel onze financiële ruimte.  
Alle gemeenten ontvangen op drie momenten in het jaar informatie over de  gemeentefondsuitkeringen: in mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december, als afronding van het lopende jaar, op basis van de Najaarsnota.  

Uit het gemeentefonds ontvangen we verschillende uitkeringen:

• Algemene uitkering: Dit is de uitkering die elke gemeente ontvangt. Dit geld komt in de algemene middelen van de gemeente.
• Integratie-uitkeringen: Een gemeente ontvangt een integratie-uitkering als het een taak erbij krijgt die niet gedekt is in de algemene uitkering. Meestal gaat de integratie-uitkering geleidelijk over naar de algemene uitkering. De termijn waarop dit gebeurt, staat van tevoren vast.  
• Decentralisatie-uitkeringen: Deze uitkeringen lijken op integratie-uitkeringen, maar van tevoren is er géén termijn vastgesteld. Het kan gaan om specifieke uitkeringen. Of budget dat slechts tijdelijk beschikbaar is, of budget dat voor slechts enkele gemeenten is.

We mogen zelf bepalen waaraan we de algemene uitkering en integratie-uitkeringen uitgeven. Dat geldt niet voor de decentralisatie-uitkeringen. Die bestaan soms uit diverse andere uitkeringen die gekoppeld zijn aan prestatieafspraken. Zwolle ontvangt een aantal decentralisatie-uitkeringen. Sommige decentralisatie-uitkeringen ontvangen we omdat we centrumgemeente zijn.

De inkomsten uit het gemeentefonds zijn in 2021 geraamd op € 304 miljoen. Dit is meer dan de helft (55%) van onze inkomsten. De gemeenteraad is al eerder geïnformeerd over wat de Voorjaarsnota en Miljoenennota voor Zwolle betekenen. De afspraken die toen zijn gemaakt, hebben we in deze begroting verwerkt. Als onderdeel van de Begroting 2021 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 55. Bij de Perspectiefnota 2020 - 2023 is op basis van landelijke inzet voor klimaat rekening gehouden met een rijksbijdrage van € 1 miljoen als bijdrage in de energietransitie. Echter in de decembercirculaire 2019 van het gemeentefonds bleek dat de rijksbijdrage beduidend lager ligt, namelijk € 286.000. Het meerjarige incidentele nadeel is € 714.000. In de informatienota over de uitkomsten van de decembercirculaire hebben wij de raad begin dit jaar reeds geïnformeerd, verwerking vindt plaats als onderdeel van de Begroting 2021.

De ontwikkeling van het gemeentefonds is één van de grootste risico’s binnen onze begroting. Dat komt omdat de omvang van het fonds gekoppeld is aan de rijksuitgaven. Stijgen de rijksuitgaven? Dan krijgen gemeenten meer budget uit het gemeentefonds. Als de rijksuitgaven dalen, ontvangen we minder. Daarnaast zijn we afhankelijk van de ontwikkelingen in andere gemeenten, zoals de verdeelsystematiek en de onderbenutting van het btw-compensatiefonds.
Komende jaren is er een evaluatie van de verdeelmodellen sociaal domein en een heroverweging van de financiële verhoudingen. Die evaluatie moet leiden tot een nieuwe verdeling van de budgetten per 2022. Dit kan betekenen dat we straks meer of minder uit het gemeentefonds ontvangen. De uitkomsten verwachten we eind 2020 en verwerken we naar verwachting in de decembercirculaire 2020.

Gemeentelijke belastingen
Van inwoners, toeristen en ondernemers ontvangen we OZB, baatbelasting, toeristenbelasting en precariobelasting. Dit geld gaat naar de algemene dekkingsmiddelen. De totaalopbrengst is ongeveer € 45 miljoen. Daarvan komt 98% uit de OZB. In programma 6 staat een toelichting over de parkeerbelastingen.

Tarievenbeleid
Het tarievenbeleid staat in de paragraaf lokale heffingen en de tarievennota 2021. In 2020 stijgt het OZB-tarief  voor woningen en niet-woningen met 2,7%. Dit is even hoog als het inflatiepercentage. De precariobelasting verhogen we ook met 2,7%. De toeristenbelasting verhogen we in fases. Dat hebben we besloten bij de Perspectiefnota 2020-2023.

Innen en kwijtschelden van lokale belastingen  
GBLT zorgt voor het innen en kwijtschelden van onze OZB, afvalstoffenheffing en rioolbelasting. GBLT doet dit voor meer organisaties. Daarbij bekijkt GBLT hoe we gezamenlijk tot standaard oplossingen kunnen komen. Bijvoorbeeld om nieuwe taxatiemodellen te ontwikkelen, of om ons belastinggebied te verruimen. Dit noemen we ook wel ‘common ground’.

De aanslagen voor onze lokale belastingen baseert GBLT nu nog op kubieke meters inhoud. In 2022 worden de aanslagen berekend aan de hand van vierkante meters oppervlakte. Die omslag kunnen we maken omdat we dan meer bouwvergunningen digitaal beschikbaar hebben.  

Net als voorgaande jaren gaat GBLT ook in 2021 sociaal incasseren. Dit betekent dat inwoners die hun lokale belastingen niet kunnen betalen ondersteuning krijgen. Trouwe betalers die een keer hun betaling missen, ontvangen van GBLT een herinnering.

Vanaf 2021 werkt GBLT met een nieuw belastingpakket. Inwoners merken niets van deze wijziging. Voor organisaties die bij GBLT zijn aangesloten, komt uiteindelijk meer informatie beschikbaar.   

Woonlastenontwikkeling
De gemiddelde woonlasten (OZB, afvalstoffenheffing en rioolbelasting) stijgen in 2021 met 2,7%. Dit lichten we toe in de paragraaf lokale heffingen en de tarievennota.  

Winstuitkeringen
We ontvangen winstuitkeringen (dividenden) omdat we aandelen hebben van de Bank van Nederlandse gemeenten, Enexis, Vitens, Rova, Wadinko. De verwachte opbrengst is € 1,3 miljoen. De toelichting staat in de paragraaf verbonden partijen.

Renteresultaat en financieringsfunctie
In de paragraaf financiering zijn onze financieringsfunctie, geldleningen en rentekosten toegelicht. Het renteresultaat is € 0,9 miljoen voordelig. Het renteresultaat is het saldo van te betalen en te ontvangen rente en interne rentetoerekening aan de diverse investeringen.
In 2021 is de omslagrente over investeringen 1,0% en voor grondexploitaties 1,3%. Als onderdeel van de financieringsfunctie ramen we ook rentelasten en baten van verstrekte geldleningen op dit programma. Het gaat dan onder andere om geld dat woningbouwcorporaties van ons geleend hebben. Deze leningen bouwen we komende jaren verder af.

Vennootschapsbelasting
Volgens de wet modernisering vennootschapsbelasting overheidsbedrijven (Vpb) zijn we verplicht om vennootschapsbelasting te betalen over onze ondernemingsactiviteiten. Voor Zwolle gaat het om de grondexploitatie en het slagboom parkeren. De grondverkoop verloopt positief. In de begroting hebben we de vennootschapsbelasting geraamd op € 0,15 miljoen. We houden er rekening mee dat de vennootschapsbelasting hoger kan uitvallen. Dit staat ook in de risicoparagraaf.

Post onvoorzien
In het Besluit Begroting en Verantwoording staat dat iedere gemeente een post onvoorzien in haar begroting moet opnemen. De post onvoorzien (incidenteel) ramen wij op € 0,5 miljoen. Dit bedrag is onderdeel van ons weerstandsvermogen. De toelichting staat in de paragraaf weerstandsvermogen en risico's.

Concern brede stelposten
We hebben concern brede stelposten begroot. Het gaat om budget dat gedurende het begrotingsjaar op basis van onderbouwde voorstellen ingezet kan worden voor de uitvoering van de begrotingsprogramma’s.

• We verwachten dat de hervormingsagenda sociaal domein een besparing oplevert. Mocht de besparing lager uitvallen, dan hebben we hier de behoedzaamheidsmarge sociaal domein voor beschikbaar van € 1,25 miljoen in 2021, oplopend naar € 1,5 miljoen in 2024.
• Voor volumegroei in de Wmo- en jeugduitgaven houden we rekening met een jaarlijkse toename van € 1,3 miljoen. Bij het opstellen van de eerstvolgende begroting beoordelen we of het budget wordt toegedeeld aan de Wmo- en/of jeugdbudgetten.
• Inwoners die gebruikmaken van individuele voorzieningen Wmo betalen een eigen bijdrage. Die eigen bijdrage is een abonnementstarief geworden. Door deze wijziging lopen de zorgkosten op. In de jaren 2019 tot en met 2021 is hiervoor extra budget (€ 0,9 miljoen) toegekend, voor 2022 is aanvullend nog € 0,1 miljoen beschikbaar.
• Op de concernstelpost hebben we diverse uitkeringen uit het gemeentefonds geparkeerd. Het gaat om bijvoorbeeld € 188.000 voor inburgering en € 27.000 voor de landelijke voorziening vreemdelingen. Hiervoor wachten we eerst de bestedingsvoorstellen af.
• We hebben € 13.000 gereserveerd om onderhoudslasten bij inbreidingslocaties te kunnen betalen.

Reserve verrekeningen
De algemene verrekeningen met de concernreserves ramen we via het programma algemene dekkingsmiddelen. Specifieke stortingen of onttrekkingen aan reserves voor programma-uitgaven ramen we direct op het betreffende programma. In 2021 is een onttrekking uit de reserve incidentele bestedingen geraamd van € 200.000. Dit bedrag gebruiken we voor informatiebeveiliging en innovatieve ICT-voorzieningen. De raad heeft hierover op 29 juni 2020 besloten.  

Fonds bovenwijks
Onze stad is in ontwikkeling en wij hebben hoge verstedelijkingsambities. We hebben de ambitie om te groeien en daar werken we samen met investeerders en initiatiefnemers aan. Om tijdens de schaalsprong de stad leefbaar, gezond en aantrekkelijk te houden is het noodzakelijk om te investeren in bovenwijkse voorzieningen zoals infrastructuur en openbare ruimte. Om te voorkomen dat er per geval (en dus per overeenkomst) bekeken moet worden welke kosten verhaald kunnen worden en daarbij een goede onderbouwing beschikbaar te hebben, kan de gemeente een Fonds Bovenwijks vormen. Door het instellen van een Fonds Bovenwijks gaan projecten / ontwikkelingen waarbij nieuw vastgoed wordt gerealiseerd volgens een eenduidige methode naar verhouding bijdragen aan de financiering van bovenwijkse voorzieningen. Het fonds bovenwijks past goed bij de groei van Zwolle. De bedragen zijn voor formatieve inzet op het zo spoedig mogelijk realiseren van het beleidskader fonds bovenwijkse voorzieningen, zie ook bestedingsvoorstel 55.

Gemeentefondsuitkeringen
Via de informatienota's over mei-, september- en decembercirculaire hebben wij u over de ontwikkelingen aangaande het gemeentefonds geïnformeerd. De uitkeringen via het gemeentefonds zijn in 2021 met € 7 miljoen toegenomen tot € 339 miljoen. De toename geeft een vertekend beeld omdat de uitkering beschermd wonen in 2021 € 17 miljoen ligt vanwege de overgang van zorgcliënten naar de bekostiging via de Wlz (Wet langdurige zorg). Na correctie is de toename € 24 miljoen, onderdeel daarvan is de compensatie voor de nadelige gevolgen van de coronamaatregelen van circa € 15 miljoen  in 2021. (In 2020 was dit € 10 miljoen). Daarnaast heeft het Rijk toegezegd in 2022 de inkomstenderving vanwege corona over 2021 te compenseren.

In 2021 ontvingen we € 224 miljoen via de algemene uitkering, € 84 miljoen via vier integratie-uitkeringen en  € 31 miljoen via 31 decentralisatie-uitkeringen. Hoewel de decentralisatie-uitkeringen, evenals de algemene- en integratie-uitkeringen, vrij inzetbaar zijn worden de gelden in de regel ingezet voor het doel waarvoor ze zijn ontvangen.

Risico’s algemene uitkering gemeentefonds
In 2021 zijn de voorlopige uitkomsten van de herverdeling van het gemeentefonds bekend gemaakt. Het voorstel is aan de Raad voor Openbaar Bestuur (ROB) voorgelegd, de Raad constateert dat de herverdeling een verbetering is, maar adviseert op een aantal punten de herverdeling aan te scherpen / te verbeteren voordat tot invopering wordt overgegaan. De VNG sluit zich in grote lijnen aan bij het advies van de ROB. De definitieve invoering van de herverdeling is aan het nieuwe kabinet, waarbij de huidige planning is dat de invoering in 2023 zal plaatsvinden. Gelet op de kritiek op het herverdelingsvoorstel is het de vraag of invoering per 2023 wel mogelijk is, dan moet er uiterlijk in de meicircualire 2022 duidelijkheid gegeven worden.
Voor Zwolle is er een beperkt herverdelingseffect op basis van de voorlopige herverdeling.  
Op het onderdeel beschermd wonen vindt ook een herverdeling plaats, hier komt Zwolle (evenals de regiogemeenten) fors nadelig uit.

Tarievenbeleid
Ten opzichte van de Begroting 2021 zijn geen aanpassingen op de tarieven doorgevoerd.

Dividend
In 2021 zijn de aangehouden dividenduitkeringen over 2020 alsnog aan de gemeente(n) uitgekeerd. Vanwege de coronacrisis heeft de Europese Centrale Bank en de Bank de Nederlandse Bank het dringende advies gegeven het dividend over 2019 niet (geheel) in 2020 uit te betalen.

WOZ
Ondanks corona is de aanslagoplegging en invordering ook in 2021 volgens plan verlopen. Het debiteurensaldo voor Zwolle is zelf weer iets afgenomen. Wat de impact zal zijn van de faillissementsgolf die wordt verwacht als de steunmaatregelen van het Rijk aflopen, met name in de horeca en de detailhandel, is voor nu lastig in te schatten.
De service aan klanten verliep ondanks de bijzondere omstandigheden goed, de bereikbaarheid is toegenomen naar 92%. De gemiddelde klanttevredenheid nam toe tot een mooie 8,2.
Ook in 2021 heeft corona gevolgen gehad voor het sociaal incasseren. Huisbezoeken waren ook in 2021 niet op een verantwoorde manier mogelijk. Wel is gestart met de pilot “voorbellen” waarbij  telefonisch contact wordt gelegd met klanten die anders als volgende stap een dwangbevel zouden ontvangen. GBLT heeft in 2021 haar systemen aangepast om de kinderopvangtoeslagenaffaire goed te kunnen verwerken en de gedupeerden zijn geïnformeerd over de verwerking van de kwijtschelding.   
Er liepen veel projecten tegelijk maar voor de meeste is de planning gehaald. Aansluiting op het berichtenverkeer BAG 2.0, alle 86 inliggende gemeenten zijn aangesloten op de afname functionaliteit van de LV WOZ. Er is een applicatie opgeleverd voor de inzet van geografische informatie ter ondersteuning van analyses en gegevensleveringen.  
Ook over 2021 heeft GBLT de kwalificatie “goed” ontvangen van de waarderingskamer.
Voor de uitvoering van de Wet WOZ is in 2021 het project voor de overgang van het waarderen met gebruik van de bruto inhoud m³ naar de gebruiksoppervlakte m² afgerond. Daarnaast is voor eerste maal de WOZ waarden voor woningen berekend door middel van kunstmatige Intelligentie. De uitkomsten van deze berekening zijn vergeleken met de WOZ waarden die volgens het klassieke model zijn bepaald. Doel hiervan is verbetering van de kwaliteit, maar ook het vergroten van de herkenbaarheid voor de burgers en een verlaging van het aantal (gegronde) bezwaren tegen de WOZ-waarde.
Naar aanleiding van het verzoek van de gemeente Ommen om aan te sluiten bij GBLT heeft het dagelijks bestuur besloten om een dienstverleningsovereenkomst (DVO) af te sluiten voor het uitvoeren van de wet WOZ en het belastingproces vanaf 1 januari 2022. Uitgangspunt is dat Ommen op termijn toetreed tot GBLT net als de huidige deelnemers.

Concernstelposten
De concernstelpost behoedzaamheidsmarge sociaal domein (€ 1,25 miljoen) is bij de tweede Berap geheel vrijgevallen aan de algemene middelen. Doordat de resterende besparingsopbrengsten vanaf 2022 grotendeels niet haalbaar zijn en zijn verrekend in het begrotingsbeeld komt de behoedzaamheidsmarge vanaf 2022 te vervallen.

Vennootschapsbelasting
In 2021 is overeenstemming met de Belastingdienst bereikt over de waardering van de openingsbalans van het grondbedrijf per 1-1-2016. De gemeente is grotendeels in het gelijk gesteld. Het gevolg van de hoger gewaardeerde openingsbalans is dat de verschuldigde vennootschapsbelasting behoorlijk lager uitvalt en in de eerste jaren niet verschuldigd is.  In 2021 is wel sprake van verschuldigde vennootschapsbelasting (voorlopige aanslag) omdat over 2020 sprake is van een fiscale winst op het grondbedrijf.

Fonds bovenwijks of gebiedsoverstijgende voorzieningen
In 2021 is een verdiepingsslag in de materie gemaakt en zijn denkrichtingen uitgewerkt. De verwachting is dat in de loop van 2022 een voorstel tot invoering van kostenverhaal voor gebiedsoverstijgende voorzieningen met de Raad kan worden besproken.

Dividend

Lokale heffingen

Algemene uitkeringen

Saldo financieringsfunctie

Reservemutaties

Heffing vennootschapsbelasting

Onvoorzien

Overige baten en lasten

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 424.279 en € 5.255.463. Omdat er echter € 3.781.331 meer wordt toegevoegd aan de reserves en € 745.743 meer onttrokken wordt uit de reserves ontstaat een voordelig resultaat van € 2.644.154.

Nadelig saldo dividend  (nadeel baten €47.718)
Betreft lager ontvangen dividend Essent Holding N.V.

Voordelig saldo Lokale heffingen van € 460.975 (voordeel lasten € 205.373 / voordeel baten € 255.602)

• Het voordeel bij de baten bestaat voor € 194.000 uit voordeel OZB, € 41.000 toeristenbelasting en € 21.000 precario. Het voordeel van de OZB komt voornamelijk door niet-woningen. Het bezwaar valt iets lager uit dan eerder ingeschat, de leegstand is lager uitgekomen en enkele objecten zijn hoger beschikt dan eerder ingeschat. Deze voordelen hebben betrekking op de jaren 2019 t/m 2021. Na een matig eerste kwartaal is de toeristenbelasting de kwartalen daarna meer aangetrokken dan eerder ingeschat, de verlaging voor corona was dus iets te hoog.
• GBLT heeft over 2021 lagere opbrengsten invordering maar daar staan lagere incidentele en structurele uitvoeringskosten tegenover waardoor er een voordeel ontstaat van € 152.360 voor Zwolle waarvan € 76.000 hier wordt verantwoord.  Restant van dit voordeel komt ten gunste van afval, riool en kwijtschelding.
• Ondanks de verwachting dat door corona de bedragen voor oninbaar toe zouden nemen zien we juist het tegenovergestelde. Het bedrag aan openstaande debiteuren is in 2021 verder afgenomen. Ook het bedrag dat nodig is in de voorziening dubieuze debiteuren neemt iets af. Hierdoor ontstaat er een voordeel van € 129.000. Of dit ook de komende jaren zo blijft is nu moeilijk in te schatten.

Voordelig saldo algemene uitkeringen (voordeel baten € 5.047.997)
Het voordeel op de gemeentefondsuitkeringen wordt grotendeels verklaard door extra inkomsten bij de decembercirculaire van € 5 miljoen. De mutaties in het gemeentefonds hebben grotendeels betrekking op het toekennen van aanvullende compensatie als gevolg van de coronamaatregelen, gelden voor verbeteren dienstverlening gemeenten (POK), compensatie voor extra salariskosten in het zorgdomein,  uitkering bommenregeling en verdeel-technische aanpassingen. Een deel van de uitkeringen ontvangt Zwolle als centrumgemeente, besluitvorming over de aanwending van deze middelen zal in bestuurlijk overleg met de deelnemende gemeenten plaatsvinden.
De middelen voor 2021 vanuit de decembercirculaire worden als bate ontvangen op doel 10.1.1. De kosten in 2021 of reserveringen van deze middelen voor 2021 worden echter verantwoord op de diverse doelen binnen de jaarrekening. Dit betekent dat deze ontvangen middelen op programma 10 vrijvallen en een voordelig resultaat geven. Hier tegenover staat dat op de diverse doelen hogere kosten of toevoegingen worden gedaan aan de reserves waardoor daar een nadelig resultaat ontstaat.
De middelen zijn voor een bedrag van € 4.305.500 op de volgende doelen als kosten verantwoord in 2021 of gereserveerd voor uitvoering in 2022.
Verantwoord als kosten in 2021:

• Meerkosten Wmo € 107.000 doel 2.1.3 (ontvangen € 154.000)
• Meerkosten Jeugd € 141.500 doel 2.3.2 (ontvangen € 245.000)

Gereserveerd in 2021 voor uitvoering in 2022:

• Vrouwenopvang (centrumgemeente) € 8.000 doel 3.1.2  
• Personen met verward gedrag (centrumgemeente) € 280.000 doel 3.2.1
• Maatschappelijke opvang (centrumgemeente) € 2.051.000 doel 3.3.1
• Beschermd wonen (centrumgemeente)   € 335.000 doel 3.3.2
• Kwaliteitsborging bouw- en woningtoezicht € 67.000 doel 6.1.3
• Toegankelijke overheid (POK) € 832.000 doel 8.2.1
• Ongeadresseerde briefstembiljetenveloppen € 2.000 doel 8.2.1
• Lokaal cultuuraanbod € 358.000 doel 10.1.1
• Participatie / WSW restant € 124.000 doel 10.1.1

Na verrekening met de diverse doelen geeft de decembercirculaire een voordelig resultaat op de algemene middelen van € 641.500. Voor nadere informatie over de uitkomsten decembercirculaire gemeentefonds 2021 wordt verwezen naar de beslisnota hierover aan de raad. Het resultaat van de beslisnota, zijnde € 890.000 voordeel is gecorrigeerd met de werkelijke meerkosten van € 248.500 voor Wmo en Jeugd.
Inclusief het voordelig resultaat op de bommenregeling van € 54.000 en overige verdeel-technische aanpassingen van € 47.000 is het voordelig resultaat op de algemene middelen totaal € 742.500.

Nadelig resultaat saldo financieringsfunctie van € 292.664 (nadeel lasten € 281.664 / nadeel baten € 11.000)

• Het rentepercentage op aangetrokken kortlopende geldleningen was zoals verwacht geheel 2021 negatief, maar omdat het volume lager was dan voorzien is er bij de baten een nadeel ontstaan van € 11.000.
• Omdat er geen langlopende geldleningen zijn aangetrokken, zijn hiervoor geen afsluitkosten gemaakt. Hierdoor is in 2021 een voordeel bij de lasten ontstaan van € 15.000.
• Ultimo 2021 heeft er een correctie plaatsgevonden op de interne toegerekende rente over de boekwaarde van de grondexploitaties. De rentetoerekening vanuit het taakveld Treasury vindt in vervolg plaats over de boekwaarde exclusief winstneming i.p.v. de boekwaarde inclusief winstneming. Hierdoor is binnen programma 10 een nadeel op de lasten ontstaan van € 294.000.
• Het restant van € 2.664 nadeel op de lasten wordt grotendeels veroorzaakt door een negatief verschil tussen de rente op de renteswap en de rente op de hiervoor aangetrokken 3-maands kasgeldleningen.

Nadelig resultaat heffing vennootschapsbelasting van € 467.332
In de overleggen met de Belastingdienst over de vennootschapsbelasting zijn in het jaar 2021 grote stappen gemaakt. Hierbij is op alle belangrijke onderdelen overeenstemming bereikt en kunnen oude jaren worden afgerond. Dit met een kanttekening voor lopende bezwaren omtrent reclame inkomsten.
In 2021 was er een budget van €154.990 voor de voorlopige aanslag vennootschapsbelasting 2021. Het nadelige resultaat ten opzichte van het budget wordt echter veroorzaakt door de afloop van de lopende discussie met de Belastingdienst over de boekjaren 2016 tot en met 2020. Hiervoor waren incidenteel bedragen als bate opgenomen van €150.000 boekjaar 2016, €149.562 boekjaar 2017, €149.562 boekjaar 2018, €147.562 boekjaar 2019 en een te betalen bedrag voor 2020 van €1.219.008. Geprognosticeerd is dat door middel van verliesverrekening over het boekjaar 2021 een groot deel van dit bedrag weer teruggevraagd zal worden door de gemeente. Hier kan echter niet op vooruitgelopen worden en zal pas duidelijkheid zijn wanneer de cijfers definitief zijn doorgetrokken voor de fiscale balans c.q. fiscale cijfers.

Voordelig saldo Onvoorzien van € 393.278
De post onvoorzien van € 500.000 is voor € 106.700 aangesproken voor onder andere haalbaarheidsstudie aankoop bewegingshuis, aansluiting van de nieuwbouw van Van der Capellen Campus op het warmtenet en reparatie kunstobject De Boog. Het restant is niet ingezet waardoor een voordelig resultaat op de lasten ontstaat van € 393.300.

Voordelig saldo op Overige baten en lasten van € 585.000 (voordeel lasten € 575.000 / voordeel baten € 10.000)
Op de stelpost nog functioneel te ramen uitgaven/inkomsten staat een budget van € 581.500 dat bij de jaarrekening vrijvalt ten gunste van het jaarrekening resultaat 2021. Dit betreft de volgende posten:

• Vanuit de meicirculaire 2021 zijn op doel 10.1.1 inkomsten ontvangen voor Erfgoeddeal Stinspark en Inburgering. Omdat de kosten niet zijn verantwoord op doel 10.1.1 ontstaat op de begrote stelposten een voordeel van € 533.000. Tegenover het voordeel op dit doel staat een nadelig resultaat door reservering van € 358.726 voor erfgoeddeal stinspark op doel 7.1.1 en een nadelig resultaat voor Inburgering van € 140.000 op doel 2.2.1. Voor Inburgering is vanuit de ontvangen rijksbijdrage statushouders arbeidsparticipatie van € 174.000, een budget van € 140.000 beschikbaar gesteld en het restant van € 34.000 is vrijgevallen.    
• Vrijvallende middelen van € 155.000 in het kader van de uitgevoerde projectdoorlichting 2020/2021. Per abuis is een vrijval van € 24.000 reserve nutvw-sociaal niet begrotingstechnisch verwerkt en is een vrijval van € 24.728 reserve nutvw-fysiek niet in de jaarrekening verwerkt. Deze vrijval van € 48.728 zal in 2022 worden verantwoord.
• Daarnaast zijn er diverse voor- en nadelen op de stelpost die per saldo een nadelig resultaat geven van € 116.500  te weten: voordeel op stadsuitbreiding van € 6.000, voordeel jeugdproblematiek van € 12.000, nadeel WvGGZ -€ 114.500, nadeel GIDS van -€ 20.000.
• Op de baten is een voordeel van € 10.000. Dit betreft het  renteresultaat op de verstrekte lening aan Enexis Holding N.V.  Door de gewijzigde BBV regelgeving wordt al enige jaren geen rente over de boekwaarde van de verstrekte leningen doorbelast.  

Daarnaast is er een voordelig resultaat van € 3.500 op de startersleningen

Nadelig resultaat door reservemutaties € 3.035.588
De stortingen in de reserves zijn € 3.781.331 hoger:

• In de Berap was al rekening gehouden met een voordelig MPV resultaat van 24 miljoen. Het werkelijke resultaat MPV bedraagt € 27,2 miljoen. Er is € 3.299.114 meer resultaat toegevoegd aan de reserves, voor de helft aan de algemene concernreserve en de andere helft aan de reserve strategische investeringen. Dit geeft op dit doel een nadelig resultaat en op doel 7.1.5 een voordelig resultaat.
• Er is een bedrag van € 482.000 (€ 358.000 en € 124.000) via doel 10.1.1 toegevoegd aan de reserve incidentele middelen in het kader van de extra inkomsten decembercirculaire (zie ook toelichting algemene uitkeringen).
• Daarnaast is een € 217 meer gestort in de reserve GBP Zwolle Centraal voor rente-verrekening reserves.

De onttrekkingen uit de reserves zijn € 745.743 hoger:

• Er is 28.866 meer onttrokken uit de reserve nutvw-fysiek in verband met vrijval ten gunste van de algemene middelen. Er was op basis van de projectdoorlichting € 24.728 geraamd voor vrijval doel 7.1.4. Deze zal echter in 2022 worden verantwoord. Vanuit programma 7 is voor BOR echter wel een bedrag van € 53.594 aan vrijval ingeboekt, dat niet was geraamd.
• Voor project Toekomst Kamperlijn is een bedrag van € 716.877 vrijgevallen uit de dekkingsreserve kapitaallasten. In 2021 is de vervaltermijn voor het indienen van planschade verlopen. Hiermee valt het restantkrediet van € 717.000 vrij ten gunste van het rekeningresultaat.