Sociaal domein

De taken die aan de gemeente Zwolle zijn opgedragen vanuit de wet Publieke gezondheid betreffen voor een groot deel taken die we laten uitvoeren door de GGD. Daarnaast bevorderen we de gezondheid van onze inwoners vooral door middel van preventie. Belangrijk speerpunt daarbij is dat we onze inwoners stimuleren een gezonde leefstijl te volgen, omdat dit bijdraagt aan een betere gezondheid zowel op korte als op langere termijn. Speerpunten  zijn het bevorderen van een gezonde leefstijl,  bevorderen van  gezondheidsvaardigheden van onze inwoners, verbinden van preventie, welzijn en zorg, veerkracht van onze inwoners, een gezonde fysieke leefomgeving en een integrale aanpak met de stad.

Gezondheid wordt bepaald door biologische factoren, maar ook door leefstijlfactoren én door de sociale en fysieke omgeving waarin mensen leven. In de fysieke omgeving beschermen we de gezondheid van onze inwoners, bijv. door het hanteren van milieunormen, maar kunnen we de gezondheid bevorderen door de fysieke omgeving uit te laten dagen tot bewegen. Gezondheid is dan ook één van de kernelementen binnen de omgevingsvisie. In Nederland zien we ook grote verschillen in gezondheid tussen lager- en hoger opgeleiden. Hoger opgeleiden leven circa zeven jaar langer en circa vijftien jaar langer zonder beperkingen. Bij het verkleinen van sociaal economische gezondheidsverschillen is aandacht voor beperktere gezondheidsvaardigheden van belang. Mensen met beperktere gezondheidsvaardigheden kunnen vaak informatie over hun gezondheid niet begrijpen en toepassen. Deze mensen hebben ook moeite met het vinden van de weg in de zorg.
Omdat we vinden dat iedereen kans op een goede gezondheid verdient, besteden we in Zwolle specifiek aandacht aan het verkleinen van deze sociaal economische gezondheidsverschillen door ons te richten op de wijken of buurten met de laagste inkomens en de minst hoogopgeleiden.

In 2021 speelde Corona nog steeds een grote rol. Dat heeft effect gehad op ieders leven, op de invulling van je dag, contact met anderen, maar ook je leefstijl. Dat maakt het des te belangrijker dat we ons blijven inzetten op vitale, gezonde en weerbare inwoners in Zwolle. In het najaar is de nieuwe beleidsagenda gezondheid 2022-2026 vastgesteld, wat deels een voortzetting is van beleid van voorgaande jaren. De focus ligt op het verkleinen van gezondheidsverschillen en een brede blik op gezondheid (positieve gezondheid). De speerpunten zijn:

• Bevorderen van een gezonde leefstijl
• Mentale gezondheid in alle levensfases
• Gezonde leefomgeving
• Opgroeien met een Kansrijke Start
• Vitaal en waardig ouder worden.

Daarnaast is een integrale en wijkgerichte aanpak van belang. Het preventieakkoord leefstijl is afgesloten in de wijk Diezerpoort met een aantal partijen uit die wijk. Ook in 2021 konden niet alle geplande activiteiten doorgang krijgen door corona, de beperkende maatregelen en de druk die het op organisaties legt.

De GGD heeft voldaan aan de beleidsvoornemens, met dien verstande dat door de coronacrisis en de landelijke maatregelen, het reguliere werk van de GGD ook anders moest worden georganiseerd.

We beschermen en bevorderen de gezondheid van onze inwoners, zodanig dat:

• Inwoners beter in staat zijn om de eigen gezondheid te bevorderen qua kennis, houding en gedrag, sociale steunstructuren en het creëren van een gezonde leefomgeving.
• Meer inwoners een gezonde leefstijl volgen (gezond gewicht, bewegen en matiging alcohol- en middelengebruik).
• De gezondheidsverschillen tussen wijken of buurten worden verkleind en de gezondheid in de wijken met een lage Sociaal Economische Status verbetert.
• De gezondheidsvaardigheden van onze inwoners worden vergroot.

Verkleinen van Gezondheidsverschillen , daar zorgen we samen voor. Beleidsagenda gezondheid 2022-2026 (2022)

Michiel van Willigen

• Uitvoering taken vanuit de wet Publieke Gezondheid door de GGD IJsselland.
• Bevorderen van een gezonde leefstijl van de Zwolse inwoners via Zwolle Gezonde Stad door deelname aan het netwerk en financieren van de programmamanager.
• Voorlichting, stimulering en uitvoering van programma’s gericht op gezond leefstijlgedrag.
• Stimuleren aanpak Gezonde School, Gezonde Sportkantine en Gezonde Werkvloer.
• Uitvoeren project vitaal en veilig thuis.
• We creëren bewustwording over laaggeletterdheid bij professionals op gezondheidsterrein en stellen laaggeletterdheid aan de orde in de keten van preventie tot en met ziekenhuiszorg door o.a. organiseren van een bijeenkomst.
• We hebben aandacht voor specifieke gezondheidsaspecten m.b.t. statushouders.
• We stimuleren de behandeling van het thema gezonde leefstijl bij groepen/trajecten als kwetsbare zwangeren, tienermoeders, statushouders, mensen in schuldhulpverlening, bijstandsgerechtigden en participatietrajecten.
• We bevorderen de aandacht voor gezondheid bij andere beleidsterreinen.
• We maken wijkgezondheidsprofielen in samenwerking met GGD.
• Windesheim doet een vierjarig onderzoek (2018 - 2022) naar de versterking integraal lokaal beleid op het gebied van Sociaaleconomische gezondheidsverschillen (werkt de JOGG aanpak ook voor de lage Sociaal Economische Status).
• We werken samen met Hartslagnu / Hartstichting ten behoeve van een goed werkend Landelijk Reanimatie Oproep Systeem waarbij de  witte vlekken in het aanbod van openbare AED's in kaart worden gebracht.
• We leveren middels een stimuleringsregeling een financiële bijdrage aan initiatieven die de witte vlekken in het aanbod van openbare AED's invullen.

• In 2021 is het lokaal preventieakkoord afgesloten in de wijk Diezerpoort met een aantal partijen uit de wijk. Doel van het akkoord is om de gezonde leefstijl van de inwoners te  stimuleren. In de verkennende fase zijn gesprekken gevoerd om plannen te maken voor de uitvoering.
• Daarnaast is het netwerk Zwolle Gezonde Stad een doorontwikkeling aan het maken, met als doel verbinden, faciliteren en acteren.
• Het onderzoek van Windesheim is opgeleverd en heeft geresulteerd in 9 kernelementen van het succes van Zwolle Gezonde Stad.
• De wijkgezondheidsprofielen i.s.m. GGD zijn nog niet geupdate. Dit wordt samengenomen met de totstandkoming van het uitvoeringsplan gezondheid 2022-2026.
• GGD IJsselland heeft i.s.m. lokale partijen succesvol de programma's Voorzorg, prenatale huisbezoeken en Centering Parenting uitgevoerd. Hierbij is er met name aandacht voor kwetsbare ouders. En er is steeds meer duidelijke coalitievorming binnen de actielijnen van Kansrijke Start. De Gezonde School aanpak is verder voortgezet.
• GGD heeft stappen gezet op vlak van positieve gezondheid. Binnen de GGD-organisatie zijn ruim 140 medewerkers getraind in het werken met positieve gezondheid. In de regio IJsselland is samen met Provincie Overijssel de regionale beweging positieve gezondheid gestart. Het regionale project suïcidepreventie wordt de komende jaren ook doorgezet.
• Team Fit van JOGG faciliteert naast het begeleiden van gezonde sportkantines, ook andere organisaties met een maatschappelijke karakter en voedselaanbod zoals buurtaccommodaties.
• Er zijn meerdere aanvragen gehonoreerd in kader van de subsidieregeling AED's, waardoor er weer minder witte vlekken zijn in de stad.
• Het bevorderen van gezondheid bij andere beleidsterreinen blijft een continu proces. Gezondheid heeft een duidelijke plek in de Omgevingvisie en o.a. dat resulteert in aandacht voor gezondheid binnen het fysieke domein, zoals bij gebiedsontwikkeling, speel- en beweegbeleid, mobiliteit, maar ook ontwikkeling bestaande gebieden.
• Er wordt een leefstijlinterventie voor kinderen en hun ouders/verzorgers uitgevoerd.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 133.851. Omdat de baten een negatief saldo van € 60.000 hebben, wordt een voordelig resultaat gerealiseerd van € 73.851.

Het voordelig resultaat wordt gerealiseerd door:

• Er zijn nog geen uitgaven gedaan m.b.t. het preventieakkoord leefstijl. Het project is eind 2021 van start gegaan in de wijk Diezerpoort. De verkennende fase heeft tijd nodig gehad door een wijkanalyse, bijeenkomsten met professionals en gesprekken met inwoners  Naar verwachting start de actie-fase medio 2022.  De lasten zijn daardoor €60.000 lager dan begroot. Hier tegenover staat dat ook de hiervoor ontvangen middelen van het Rijk nog niet in 2021 zijn verantwoord.  De middelen worden doorgeschoven naar 2022.
• Een nadeel van € 25.000 door lagere doorschuiving van BTW als gevolg van lagere uitgaven aan projecten door de GGD.
• Lagere uitgaven van afgerond € 99.000 worden veroorzaakt door minder uitgaven aan preventieve gezondheid door de gevolgen van COVID-19 en de beperkende maatregelen. Hierdoor zijn geplande bijeenkomsten, activiteiten en andere plannen niet doorgegaan. Daarnaast is er in 2021 een nieuwe beleidsagenda gezondheid 2022-2026 vastgesteld, komt er een nieuw uitvoeringsplan en maakt het netwerk Zwolle Gezonde Stad een ontwikkeling door. Door deze veranderingen zijn verwachtte uitgaven uitgesteld.