Sociaal domein

Verslaving kent als risico dat inwoners geïsoleerd raken, er gezondheidsrisico's optreden en de participatie verminderd en er maatschappelijke uitval of overlast optreedt. Verslaving is er in allerlei vormen: alcohol, roken, drugs, gamen, enzovoort. We zetten in op het voorkomen en verminderen van verslavingsproblematiek. Het voorkomen van verslaving pakken we ook op vanuit de preventieve aanpak van een gezonde levensstijl (zie doel 1.2.1 We beschermen en bevorderen de gezondheid van onze inwoners). Vanuit programma 3 wordt ingezet op gerichte preventie (als er al sprake is van problematisch middelen gebruik) en begeleiding van langdurig verslaafden. Hierbij wordt steeds gekeken hoe iemand zo optimaal mogelijk kan blijven deelnemen aan het maatschappelijk verkeer en/of verder maatschappelijke uitval te voorkomen.

Zorgmijding kan leiden tot verergering van problematiek en maatschappelijke uitval en overlast. Er wordt actief contact gelegd met mensen in zorgwekkende situaties, die niet zelf om hulp / ondersteuning vragen, maar dit wel nodig hebben omdat (verder) maatschappelijke uitval dreigt. Na contactlegging wordt samen met betreffende persoon (of directe omgeving) in kaart gebracht welke hulp / ondersteuning nodig is en hoe dit het beste kan aansluiten op de situatie van de persoon zelf. Daar waar mogelijk wordt getracht mensen te motiveren om reguliere hulp/ondersteuning te accepteren. Zolang geen aansluiting bij reguliere hulp / ondersteuning kan worden gevonden, maar hulp/ondersteuning wel nodig is, wordt inzet vanuit bemoeizorg geboden. Bemoeizorg wordt in de Wmo (2015) niet als wettelijke taak voor gemeenten benoemd, maar is maatschappelijk en bestuurlijk wel relevant. Juist omdat hiermee vroegtijdig ingegrepen kan worden bij complexe situaties, waar reguliere hulpverlening geen grip op kan krijgen. Bemoeizorg is een belangrijk instrument om verder maatschappelijke uitval te voorkomen, waarmee tevens wordt beoogd om de inzet van zwaardere vormen van zorg (ZvW) en ondersteuning(Wmo) te voorkomen en / of te beperken. Het een van de instrumenten dat ingezet kan worden voor de beweging van beschemd wonen naar beschermd thuis in het kader van de hervormingsagenda sociaal domein.

Personen die verward gedrag vertonen worden soms niet tijdig als zodanig herkend, waardoor ondersteuning, hulp en zorg niet tijdig genoeg kan worden ingezet. Dit kan een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van deze personen zelf, maar ook die van hun directe omgeving aantasten. We hebben in Zwolle een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag georganiseerd, gericht op vroegtijdig signaleren, adequate ondersteuning en zorg bieden, tijdig opschalen wanneer nodig (bijvoorbeeld naar de veiligheidsketen) en het kunnen leveren van maatwerk, wat zoveel mogelijk aansluit op de leefwereld van de persoon die verward gedrag vertoont. De aanpak voor personen met verward gedrag wordt in 2021 gecontinueerd. Dit betekent concreet dat er een 24/7 uurs meldpunt is waar professionals en inwoners zorgen over personen met verward / onbegrepen gedrag kunnen melden, van waaruit gerichte actie kan worden ondernomen. Daarnaast trainen we professionals over het herkennen van en het omgaan met personen met verward gedrag, zodat deze personen zo snel mogelijk passende hulp/ondersteuning krijgen.

De Wet verplichte GGZ (Wvggz) is in 2020 in werking getreden. Deze wet is gericht op het leveren van verplichte zorg aan personen met een psychische stoornis die als gevolg van deze stoornis gedrag vertonen dat leidt tot ernstig nadeel voor de persoon zelf, of een ander. De wettelijke taken die voortvloeien uit deze wet zijn in 2020 geïmplementeerd in lokale en regionale uitvoeringsafspraken (zo voert team VIA van GGD IJsselland het verkennend onderzoek uit voor alle gemeenten in regio Ijssel-Vecht). Op basis van tussentijdse evaluaties en/of landelijke ontwikkelingen kunnen de uitvoeringsafspraken zo nodig en/of wenselijk aangepast worden.

De doelstellingen voor verslavings- en bemoeizorg zijn in 2021 uitgevoerd zoals omschreven. Voor beide onderwerpen geldt dat deze in regionaal verband georganiseerd zijn. Het gaat dan om de regio IJssel-Vecht (Zwolle, Kampen, Steenwijkerland, Zwartewaterland, Staphorst, Dalfsen, Ommen en Hardenberg). Tot en met 2021 sloot ook gemeente Hattem bij onze regio aan voor de uitvoering op het gebied van verslavings- en bemoeizorg. Vanaf 2022 sluiten zij zich aan bij de regio Oost-Veluwe (centrumgemeente Apeldoorn).

De doelstellingen voor Wvggz, alsmede de sluitende aanpak voor personen met verward gedrag zijn uitgevoerd zoals omschreven.

We voorkomen (verder) maatschappelijk uitval of overlast door het bieden van passende zorg en ondersteuning richting maatschappelijk herstel, zodanig dat:

• Verslavingsproblematiek wordt voorkomen en verminderd.
• Zorgmijding wordt voorkomen en verminderd.
• Personen die verward gedrag vertonen vroegtijdig in beeld zijn en er tijdig op- en afgeschaald wordt tussen sociaal domein en veiligheid, daar waar er sprake is van ernstige overlast en/of de persoon een gevaar vormt voor zichzelf en zijn directe omgeving (of hiermee dreigt).
• Verplichte zorg (GGZ) aan mensen met een psychische stoornis alleen wordt ingezet als uiterst middel (als zorg in een vrijwillig kader niet mogelijk blijkt en zorg wel nodig is, vanwege ernstig nadeel voor betrokkene of anderen).

Dorrit de Jong

Verslavingsbeleid

• Regie voeren op het regionaal verslavingsbeleid IJssel-Vecht
• Het zorgdragen voor kwaliteit en continuïteit van activiteiten gericht op het voorkomen van gezondheidsschade en maatschappelijke uitval als gevolg van verslaving enerzijds en maatschappelijk herstel anderzijds (mede in het kader van ons gezondheidsbeleid).
• Onnodige risico's tegengaan door zorg te dragen voor veilige omstandigheden van middelengebruik door verslaafde inwoners in de regio.
• Toeleiding van verslaafde inwoners naar zorg, hulp en ondersteuning.

Zorgmijding

• Het zorgdragen voor kwaliteit en continuïteit van activiteiten gericht op bemoeizorg in de centrumgemeenteregio Zwolle. Dit in afstemming met en in aansluiting op de lokale sociale teams (onder andere de Sociaal Wijkteams).
• Er is afgesproken dat in 2021 een drietal innovatieve woonconcepten worden geëvalueerd in samenwerking met de corporaties. Doel hiervan om te leren van de do’s en de dont’s. de uitkomsten hiervan worden meegenomen in verdere planvorming en innovaties.
• Om intramurale zorg te voorkomen en passende ondersteuning te bieden zijn er een aantal pilots in voorbereiding. Tevens is er een groot woonproject in voorbereiding aan de Geert Groote straat waarin vanaf april 2021 68 mensen kunnen wonen die een hulpvraag hebben in betaalbare appartementen.

Wet Verplichte GGZ

• Continueren van uitvoering van taken en verantwoordelijkheden voor gemeenten die voortvloeien uit de Wvggz (o..a meldpunt, verkennend onderzoek, opleggen crisismaategel). Indien nodig op basis van tussentijdse evaluatie en/of landelijke ontwikkelingen bijstellen van de uitvoering

Personen met verward gedrag

• Het continueren van de sluitende aanpak voor verwarde personen waaronder versterken triagevoorziening, deskundigheidsbevordering en vroegtijdige signalering en preventie. We zorgen dat alle personen die verward gedrag vertonen vroegtijdig in beeld komen en een persoonlijke aanpak krijgen. Als onderdeel van de Begroting 2021 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 15.

Zorg en begeleiding mensen EPA:

• Zorgen voor optimalisering van aanbod begeleiding, behandeling en herstel voor mensen met EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoening). We sturen voor 2021 aan op integratie van deze aanpak in een structurele wijkgerichte aanpak voor mensen met een psychische kwetsbaarheid.

• Voor de verslavings- en bemoeizorg zijn de activiteiten uitgevoerd zoals omschreven.
• De pilot woooncoach MEE is in 2021, samen met de corporaties, geëvalueerd. Er wordt op basis van deze evaluatie gewerkt aan verlenging van de pilot, waarbij de verbinding wordt gezocht met een welzijnspartij.
• De voorbereidingen voor pilots voor passende ondersteuning zijn gestart in 2021 en binnenkort wordt tot uitvoering overgegaan.  Dit betreft de pilots de Vlindertuin en de Steiger.
• Voor de woonzorgvoorziening aan de Geert Grootestraat hebben wij afspraken gemaakt voor begeleiding aan maximaal 12 bewoners. Dit betreft voornamelijk doorstroom vanuit beschermd wonen.

Wet verplichte GGZ
2021 heeft vooral in het teken gestaan van continuering van uitvoering van de gemeentelijke taken en verantwoordelijkheden die voortvloeien uit de Wvggz. Er was in 2021 geen noodzaak tot wijziging van de uitvoering.

Personen met verward gedrag
De sluitende aanpak in Zwolle is gebaseerd op de 9 bouwstenen, zoals deze landelijk voor alle gemeenten worden voorgeschreven. In 2021 is veel aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering (o.a. training grip op verwardheid voor medewerkers SWT en IO), maar ook voor afspraken tussen politie, RAV, en GGZ over vervoer naar beoordelingslocaties en proces rondom beoordeling van personen met verward gedrag.

In regionaal verband werken we aan de samenwerkingsagenda van zorg en veiligheid. We zien steeds meer samenhang tussen zorg en veiligheid, vooral bij complexe multiproblemcases, bijvoorbeeld bij overlast door psychisch kwetsbare personen. Gemeenten hebben op grond van Wvggz/Wzd, maar ook ten aanzien van sluitende aanpak voor personen met verward gedrag meer taken en verantwoordelijkheden gekregen. Er wordt bovendien een stevige regie gevraagd van gemeenten op deze thema's, maar daartoe is samenwerking tussen zorg en veiligheid nodig.  Zwolle zoekt samen met regiogemeenten en onze ketenpartners naar het oplossen van structurele knelpunten en  het optimaliseren van onze aanpak voor de belangrijkste thema’s binnen zorg en veiligheid. Zie ook doelstelling 7.2.1

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 38.622 en de baten een nadelig saldo van € 36.740. Hiermee wordt er per saldo een voordelig resultaat van € 1.882 gereasliseerd.

De activiteiten zijn conform begroting uitgevoerd.

Zorg en begeleiding mensen EPA

Zorg en begeleiding mensen EPA
Dit project is uitgevoerd in gezamenlijkheid met diverse partners. De uitvoeringskosten tot en met 2020 die € 37.219 hoger waren, zijn in 2020 afgedekt door een eveneens hogere bijdrage vanuit de deelnemende partners. Het project was al in 2020 afgerond en is in 2021 afgesloten.