Sociaal domein

In het studiejaar 2020 – 2021  komen de ingezette ontwikkelingen in de uitvoeringsfase, waaronder de Campus Kind en Educatie (samenwerking tussen mbo, hbo en het werkveld op het terrein van kindberoepen), Sterk Techniekonderwijs in het vmbo (landelijke regeling met een lokale uitwerking), Thorbecke in bedrijf (samen met lokale ondernemers worden stageplekken gecreëerd binnen de muren van het onderwijsgebouw voorafgaand aan een externe stage), Start-route Regio Zwolle (samenwerking tussen pro, vso en mbo entree opleidingen gericht op doorgaande leerlijnen voor kwetsbare jongeren en Regio-opleiders (samenwerking tussen de regionale mbo's en hbo's en commerciële opleiders, waarbij 1 loket voor nascholing is ontstaan). Centraal in deze ontwikkelingen staan de verbinding tussen (beroeps)onderwijs, regionale economie en arbeidsmarkt. Het bedrijfsleven heeft meegedacht in deze ontwikkelingen en verbindt zich ook aan de uitvoering. Er ontstaan steeds meer hybride leervormen, waarin het schoolse leren en het leren in de beroepspraktijk steeds meer door elkaar loopt. Als gemeente participeren we financieel of in menskracht in deze ontwikkelingen.

Daarnaast blijven de ingezette acties van afgelopen jaren ook doorgaan. In de ambities 2.2 en 5.1 en de daarbij horende doelen worden de human capital agenda, de relatie tussen onderwijs, economie en arbeidsmarkt en de arbeidsmarktontwikkelingen al beschreven. Het onderwijs is een belangrijke partner in deze ontwikkelingen, als opleider en werkgever. Bij alle sectortafels  van de human capital agenda is het onderwijs aangesloten. De schoolbesturen van de gehele onderwijskolom en de drie lerarenopleidingen (in samenwerking met veel primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo-instellingen) uit Zwolle hebben meerdere subsidieaanvragen landelijk gehonoreerd gekregen om het lerarentekort tegen te gaan. De eerste activiteiten worden nu uitgevoerd.

We blijven inzetten op Zwolle als interessante studie- en studentenstad. Dit geldt niet alleen voor de periode tijdens de studie, maar ook na de studie op de arbeidsmarkt. De onderwijsinstellingen zorgen voor een aantrekkelijk studieklimaat. Wij zorgen voor een goede samenwerking in het curriculum op actuele thema's, stageplekken en (maatschappelijke) onderzoeksopdrachten onder meer door de samenwerking in de City Deal Kennis Maken. Daarnaast is voor (oud-)studenten huisvesting, aantrekkelijke voorzieningen, gerichte activiteiten en een goede aansluiting op de arbeidsmarkt ook van belang. Naast de rijksmiddelen voor laaggeletterdheid/ basisvaardigheden zetten we lokaal in op de taalcoaches bij Taalpunt.

Covid-19 heeft impact op het beroepsonderwijs in brede zin. Zo is het van belang dat continuïteit geboden wordt door de grote digitaliseringsopgave van online les geven, worden oplossingen gevonden in de bezetting van schoolgebouwen en blijft mobiliteit van studenten, ingaande en uitgaande pendel, een opgave. Voor 2020 – 2021 zet de gemeente Zwolle in op de ontwikkeling van een strategische onderwijsagenda in samenwerking met de onderwijspartners.

In het studiejaar 2021 – 2022 zijn ontwikkelingen op het gebied van innovatie vertraagd in de uitvoeringsfase, door de maatregelen van Covid-19 en het effect op de kwaliteit van onderwijs. Er is logischerwijs meer geïnvesteerd in de ‘basis’, het aanbieden van digitale en klassikale lessen,  ‘open blijven’ en contact met de jongeren.

De bereidwilligheid om samen een sluitende route (Startroute) te creëren is aanwezig ondanks de complexiteit van het aantal partners (het ‘ecosysteem), de verschillende taken en verantwoordelijkheden en de verschillende routes van de jongere. Het komen tot daadwerkelijke acties, verduurzaming en het effectief en efficiënt samen kunnen werken blijft hoog op de agenda. Hierbij realiseren we ons dat dit afstemming vraagt op alle niveaus (van uitvoerend tot politiek bestuurlijk) van de betrokken organisaties. Gelijktijdig blijven we operationeel samenwerken om voortgang te realiseren en te kunnen duiden waar drempels weggenomen moeten worden om een sluitende aanpak te creëren voor jongeren in een kwetsbare positie.

De samenwerking tussen mbo, hbo en het werkveld op het terrein van kind beroepen is gecontinueerd (Campus Kind & Educatie) en er ontstaat steeds meer samenwerking gericht op het verbreden van het werkveld met Welzijn. De ontwikkeling van hybride leervormen, waarbij het schoolse leren en het leren in de (beroeps-) praktijk steeds meer vermengen zien we nog steeds als belangrijke opgave, waar we de komende jaren verder op intensiveren. In de planvorming van bijvoorbeeld de Spoorzone (nieuw ontwikkelgebied) zien we commitment van onderwijs en bedrijfsleven om dit gezamenlijk vorm te geven.

De ingezette acties van de afgelopen jaren en ‘nieuwe opgaven’ door de impact van Covid-19 gericht op het herstel na (ast) Corona, zoals ook bij de ambities 2.2 en 5.1 (doelen van de Human Capital Agenda en de relatie tussen onderwijs, economie en arbeidsmarkt) al beschreven, zijn doorgevoerd in verbinding met gerelateerde inzet vanuit het (onderwijs-) veld. De schoolbesturen van de gehele onderwijskolom richten zich op het herstel na (ast) Corona door middel van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Zij zetten hierbij in op (1) Socialisatie en (2) Perspectief op de Arbeidsmarkt. Gemeente Zwolle investeert lokaal, waar wij deels verantwoordelijkheid hebben gekregen vanuit het Rijk in het Funderend Onderwijs,  in interventies gericht op het stimuleren van de sociaal emotionele ontwikkeling. Hierbij hebben gemeente en onderwijs de handen ineen geslagen en is er een gezamenlijke investering (middels cofinanciering) gericht op het programma “Samen Voor een Stevige Basis”.  Door de langdurige maatregelen van Covid-19 is de kwaliteit van onderwijs onder ‘druk’ komen te staan, het lerarentekort meer dan ooit een thema/knelpunt en de inzet van interventies lang niet altijd mogelijk geweest. De inzet vanuit het NPO is in eerste instantie beschikbaar gesteld door het Rijk tot en met 2023 en recentelijk met twee jaar verlengd. Dit geeft het onderwijs meer ruimte en de mogelijkheid om de ‘geplande’ interventies en besteding ook daadwerkelijk in te zetten.

De onderwijsinstellingen werken aan een aantrekkelijk studieklimaat, dit is wederom ook als thema opgenomen in de Strategische Onderwijsagenda waar we de komende jaren gezamenlijk uitvoering aan geven. Er is een goede samenwerking gerealiseerd in het curriculum op actuele thema's, zoals; het stimuleren van interprofessionele leerlijnen en cross-sectorale samenwerking. We richten ons op het ‘gezamenlijk vormgeven’ van maatschappelijke opgaven mét het onderwijs, bedrijfsleven en overheid.

Voor 2021 – 2022 zet de gemeente Zwolle zich onder andere in op de ontwikkeling van de uitvoeringsagenda die voortvloeit uit de Strategische Onderwijsagenda in samenwerking met partners, ouderen en jongeren. Daarnaast richten we ons op het herstel na (ast) Corona en de samenhang en verbinding in dit aanbod.

Wat betreft laaggeletterdheid blijven de taallessen (via de ROC’s) en taalmaatjes (vrijwilligers via Taalpunt, Travers, Het Gilde) de belangrijkste middelen om het taalniveau van deelnemers te verhogen. In samenwerking met het Wijklab Zuid en de  Sociale Wijkteams willen we meer deelnemers te krijgen. Het gaat dan vooral om inwoners met Nederlands als moedertaal die we zoeken. Andere groepen zijn makkelijker te vinden of zoeken ons zelf op. Vanuit de rijksmiddelen betalen we de taallessen. De meerjarige aanvullende uitkering wordt grotendeels ingezet voor een extra consulent educatie. De lokale middelen die de raad beschikbaar heeft gesteld gaan naar het Taalpunt (onderdeel van de Stadkamer). Een groep hoogopgeleide nieuwkomers (die de inburgering succesvol heeft afgerond) krijgt extra taallessen en andere ondersteuning, zodat zij sneller aan het werk kunnen.

Wij bouwen aan en op het beroepsonderwijs dat onderwijs met de regionale economie en arbeidsmarkt verbindt, zodanig dat:

• De aantrekkelijkheid van Zwolle voor studenten (als studie- en woonstad) wordt versterkt.
• De zichtbaarheid van studenten in de stad wordt vergroot.
• De binding tussen onderwijs en arbeidsmarkt versterkt wordt.
• De basisvaardigheden van (nieuwe) inwoners met taalachterstand verbetert zodat zij aantoonbaar participeren, waaronder door arbeidsdeelname.
• De kennis die er in de stad is beter wordt benut.
• Er meer innovatie en creativiteit is.

Strategische Onderwijsagenda 2016-2020

Zwolse Meerjarenplan Laaggeletterdheid 2018-2020

René de Heer

• We werken samen met het onderwijs en ondernemers in de Human Capital Agenda (zie doel 5.1.1), waaronder in de Sectortafels, de Campus kind en educatie, sterk techniekonderwijs in het vmbo, Startroute Regio Zwolle, Thorbecke in bedrijf
• We zetten in op basisvaardigheden
  • We zetten extra in op het herkennen, opsporen en verwijzen actief inwoners met een taalachterstand.
  • We blijven jaarlijks krachtig inzetten op volwasseneneducatie: we streven jaarlijks naar 80 formele trajecten en 200 non-formele trajecten.
• Voortzetten van de bruisactiviteiten (waaronder bruisweek) voor een grotere groep studenten, waarmee ook de zichtbaarheid en aanwezigheid van studenten wordt vergroot; dit versterkt ook de betrokkenheid van studenten met de binnenstad.
  • De bouw van de vierde woontoren op het Talentplein, gericht op studenten (zie doel 6.2.2).
  • We geven uitvoering aan de City Deal Kennis Maken.
  • We betrekken het onderwijs en studenten in onze opgaven, bijvoorbeeld door het verstrekken van opdrachten aan de Nieuwe Hanze Unie, samenwerking met lectoraten van de onderwijsinstellingen als ook de invulling van stage- en afstudeerplaatsen.
• Het klimaat voor jonge ondernemers wordt versterkt via het nieuwe startup beleid (zie doel 5.1.2).

Het onderwijs, gemeente, de regio en ondernemers hebben in 2021 samengewerkt aan de doorontwikkeling van de Human Capital Agenda, zie hiervoor ook de beschrijving bij doel 5.1.1. en de algemene toelichting. We hebben extra ingezet op het herkennen, opsporen en verwijzen actief inwoners met een taalachterstand. Als gevolg van Covid-19 is het aantal non-formele trajecten minder dan in andere jaren. Toch komen we op 160 gerealiseerde trajecten uit. Dat zijn bijvoorbeeld trajecten waarbij een taalmaatje ondersteuning biedt.
In 2021 zijn diverse digitale activiteiten voor ontmoeting georganiseerd in plaats van de bruisweek door Studenten Overleg Orgaan Zwolle in samenwerking met onder andere Het Vliegende Paard en kunstenaar Dennie van Boxem. Ook in 2021 is het onderwijs en zijn studenten betrokken bij maatschappelijke opgaven, is er samengewerkt met lectoraten van de onderwijsinstellingen en gemeente betrokken bij de invulling van stage- en afstudeerplaatsen. Er is bijvoorbeeld een Learning Community gestart in 2021 met diverse bestuurders uit het onderwijs, welzijnspartners en overheid met betrekking tot andere vormen van Leiderschap in de opleidingen en dus ook veranderende competenties in het werkveld m.b.t. stages die voorbereiden op de arbeidsmarkt.
Het klimaat voor jonge ondernemers is versterkt via het nieuwe startup beleid, zie hiervoor de beschrijving bij doel 5.1.2.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 160.933 en de baten een voordelig saldo van € 45.422.  Omdat er € 42.868 meer is toegevoegd aan de reserves en € 121.709 minder is onttrokken uit de reserves, wordt er per saldo een voordelig resultaat van € 41.778 gerealiseerd.

De afwijkingen worden veroorzaakt door:

Afwijkingen op het regionaal budget Educatie

• Op het regiobudget Educatie is een nadeel op de lasten van € 15.868 gerealiseerd. Diverse onderwijsinstellingen in de regio bieden taalcursussen aan. Op basis van de verantwoordingen zijn de gerealiseerde uitgaven € 15.868 hoger dan begroot.
• Bovenstaande overschrijding wordt volledig gedekt uit een hogere rijksbijdrage Educatie. Op basis van de voorlopige beschikking van het Rijk wordt de bijdrage begroot. De definitieve Rijksbijdrage is hoger dan de voorlopig beschikking.

Overige afwijkingen

• Lagere lasten laaggeletterdheid rijksbijdrage 2021 van € 42.868. Voor 2021 is een rijksbijdrage laaggeletterdheid ontvangen (septembercirculaire 2020/jaarschijf 2021) van € 142.000 ten behoeve van capaciteitsinzet. De rijksbijdrage was hoger dan de benodigde capaciteitsinzet. Het restantbudget is gereserveerd in de reserve nutvw-sociaal en is benodigd om extra capaciteit 2022 en verder te kunnen dekken. Hierdoor is de toevoeging aan de reserves € 42.868 hoger.
• Lagere lasten laaggeletterdheid rijksbijdrage 2020 van € 121.709. In 2020 was het restant van de ontvangen rijksbijdrage laaggeletterdheid 2020 (septembercirculaire 2019/jaarschijf 2020) bij de jaarrekening gereserveerd in de reserve nutvw-sociaal. In 2021 zijn deze middelen niet besteed. Deze middelen blijven gereserveerd voor de benodigde capaciteitsinzet in 2022 en verder. Hierdoor is de onttrekking aan de reserves dus eveneens € 121.709 lager.
• Aan de lastenkant zijn er nog een aantal kleine afwijkingen op studentenbeleid, volwasseneducatie en laaggeletterdheid van gezamenlijk € 12.224 voordelig.
• De baten zijn € 29.554 hoger door een bijdrage van een derde partij voor een SROI project. In de begroting was hier geen rekening meegehouden.