Sociaal domein

We verlenen voor beschermd wonen zorg aan mensen met psychische en/of psychosociale problematiek. Het toezicht en de begeleiding binnen het beschermd wonen draagt bij aan het maatschappelijk herstel, de participatie en zelfredzaamheid naar vermogen, het psychisch en psychosociaal functioneren, de stabilisatie van het psychiatrisch ziektebeeld en een veilige woonomgeving voor cliënten. Hiermee wordt tevens verwaarlozing van cliënten en maatschappelijke overlast en gevaar voor of door cliënten zo veel als mogelijk voorkomen.

Vanaf 1 januari 2021 ontvangen cliënten met blijvende behoefte aan intensieve geestelijke gezondheidszorg zorg uit de Wet langdurige zorg (Wlz). Voor de doelgroep beschermd wonen betekent dit dat cliënten met een zware zorgvraag, die permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben, geen zorg meer uit de Wmo zullen ontvangen en naar de Wlz overgaan. De totale cliëntgroep in het beschermd wonen zal hierdoor vanaf 2021, naar verwachting, met een derde afnemen.

In 2021 bereidt de gemeente Zwolle zich, samen met de gemeenten uit de IJssel-Vecht-regio, verder voor op de landelijke doordecentralisatie in het beschermd wonen vanaf 2022. Deze verdere doordecentralisatie komt overeen met het advies van de Commissie Dannenberg. Dit advies is gericht op een betere aansluiting met de lokale ondersteuningsinfrastructuur omdat alle gemeenten worden gestimuleerd om in te zetten op preventie en herstel. Voor bestaande cliënten blijft de centrumgemeente verantwoordelijk.

Met de verdere doordecentralisatie worden de middelen verdeeld over gemeenten op basis van een objectief verdeelmodel. Vanaf 2022 wordt in tien jaar tijd stapsgewijs het huidige historische verdeelmodel vervangen door een verdeelmodel dat bestaat uit een aantal objectieve maatstaven die het verwachte gebruik per gemeente voorspellen.

In 2020 is landelijk besloten dat per 1 januari 2022 wordt gestart met de inhoudelijke doordecentralisatie beschermd wonen. Vanaf 1 januari 2023 zou een nieuw verdeelmodel in werking gaan treden, in combinatie met het woonplaatsbeginsel. Inmiddels heeft de staatssecretaris laten weten de invoering van een woonplaatsbeginsel en het daarmee samenhangende het nieuwe verdeelmodel beschermd wonen per 1 januari 2023 niet langer haalbaar te achten. Op het moment van schrijven is er nog geen duidelijkheid over een aangepaste ingangsdatum.

In 2021 is samen met de regiogemeenten de Regiovisie IJssel-Vecht beschermd wonen en maatschappelijke opvang 2023-2032 voorbereid. Deze Regiovisie is op 20 december 2021 door de gemeenteraad in Zwolle vastgesteld. In de visie is beschreven wat er lokaal én regionaal nodig is voor de gewenste transformatie naar beschermd thuis, op basis van het uitgangspunt lokaal wat lokaal kan en regionaal wat regionaal beter geregeld kan worden en is vastgelegd op welke terreinen we met elkaar blijven samenwerken. Tijdens dezelfde raadsvergadering heeft de gemeenteraad kennis genomen van het lokaal uitvoeringsplan van beschermd wonen naar beschermd thuis voor de gemeente Zwolle.

Voor de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis creëren we waar mogelijk vraaggericht al tussenvoorzieningen. Voorbeelden hiervan zijn het voortzetten van de pilot Talentenplein en de start van een tussenvoorziening in de Geert Grootestraat.

Het convenant regionale samenwerking beschermd wonen en maatschappelijke opvang regio IJssel-Vecht heeft een looptijd tot 2023. Een regionale werkgroep Governance is in 2021 gestart met de voorbereiding op een nieuwe governance vanaf 2023.

De gemiddelde beschikkingsduur van de afgegeven toekenningsbeschikkingen voor beschermd wonen in de eerste helft van 2021 is 15 maanden, dit is een lichte toename ten opzicht van het jaar ervoor (14,4 maanden. De gemiddelde lengte van de ondersteuning van de cliënten beschermd wonen wordt weergegeven als de gemiddelde beschikkingsduur: van startdatum van eerste toekenning tot einddatum laatste toekenning. Deze bedraagt 42 maanden (3,5 jaar) voor de mensen die in 2021 uitstroomden. (Bron: Jaarrapportage Centrale Toegang, GGD IJsselland, 2021) Dit is hoger dan het gemiddelde in 2020:  31,6 maanden. Deze stijging komt voort uit het feit dat door de openstelling van de Wlz voor GGZ-cliënten uitstroomden die al vanaf 2015 zorg ontvingen en daarmee een lange beschikkingsduur bezaten. Daarnaast is de problematiek van cliënten die instromen in beschermd wonen dermate complex dat een verdere daling van de gemiddelde lengte van ondersteuning (conform 2020) niet waarschijnlijk meer is.

Vanaf de zomer van 2020 wordt er gewerkt met een centrale wachtlijst waarbij de losse wachtlijsten van de zorgaanbieders samengevoegd zijn. Hierdoor hebben we een beter beeld van het aantal unieke cliënten op de wachtlijst en kan de CT sneller en beter sturen op een passende plek voor deze cliënten. Het aantal actieve wachtenden op de centrale wachtlijst (direct plaatsbaar voor zorg) bedraagt 149 cliënten (peildatum januari 2022). Dit is een lichte stijging ten opzichte van een jaar eerder (141 cliënten). Naast de wachtlijst voor instroom zijn er ook cliënten die kunnen uitstromen, maar momenteel nog begeleid of beschermd wonen ontvangen. De meest voorkomende reden hiervoor is het gebrek aan geschikte huisvesting.

We bieden (tijdelijk) beschermd wonen (met begeleiding en toezicht) aan personen met psychische en/of psychosociale problemen, zodanig dat:

• De gemiddelde lengte van de ondersteuning van cliënten beschermd wonen in de regio IJssel-Vecht afneemt.
• Het aantal cliënten beschermd wonen in de regio IJssel-Vecht op de wachtlijst voor instroom beschermd wonen (die langer moeten wachten dan 6 weken) afneemt.
• Het aantal cliënten beschermd wonen in de regio IJssel-Vecht op de wachtlijst voor uitstroom beschermd wonen (langer dan 6 maanden wachtend op een woning) afneemt.

regionale veranderagenda beschermd wonen en maatschappelijke opvang 2016-2019 (verlengd tot en met 2021)

Dorrit de Jong

• Regie op uitvoering van de regionale veranderagenda beschermd wonen en maatschappelijke opvang 2016-2019. Deze is verlengd tot en met 2021.
• Uitvoeren van het convenant regionale samenwerking beschermd wonen en maatschappelijke opvang regio IJssel-Vecht. Dit betreft afspraken over de wijze waarop de gemeenten in de regio IJssel-Vecht samenwerken op het gebied van beschermd wonen en maatschappelijke opvang.
• Uitvoeren van de 'Overeenkomst overdracht verantwoordelijkheden, taken en middelen regio Noord Veluwe'. Zwolle is nog steeds centrumgemeente voor de gemeenten op de Noord Veluwe. Sinds 2018 fungeert de Noord Veluwe zelfstandig en ontvangt daarvoor een deel van de rijksmiddelen die Zwolle ontvangt.
• Uitvoeren van de aanbevelingen uit het onderzoek naar de door-en uitstroom beschermd wonen.
• Voorbereidingen treffen betreffende de stapsgewijze invoering van de doordecentralisatie en de nieuwe verdeling van de rijksmiddelen (van historisch naar objectief) vanaf 1-1-2022. Dit betreft:
  • Het maken van afspraken over de wijze van samenwerking in de regio IJssel-Vecht.
  • Het opstellen van een nieuwe veranderagenda/ uitvoeringsplan beschermd wonen en maatschappelijke opvang.
• De beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis wonen wordt verder geconcretiseerd door:
  • Het ontwikkelen van tussenvormen tussen beschermd wonen en ambulante begeleiding.
  • Het aanstellen van een projectleider om de beweging in de regiogemeenten aan te jagen en een extra impuls te geven.
• De zorgaanbieders in 2021 de mogelijkheid te geven om voor elke bw-intramurale plek, twee begeleid wonen plekken in te zetten. Hiervoor is wel een plafond ingericht.
• Om een voldoende gevarieerd zorglandschap te behouden, worden een klein aantal extra plekken voor complexe bw-zorg ingericht. Deze zijn bestemd voor de doelgroep ernstige verslavings- en/of zware complexe gedragsproblematiek die (nog) niet in aanmerking komen voor een Wlz-indicatie.

• In lijn met de uitgangspunten van de Veranderagenda is de toekomstvisie BW (samen met de gemeenten uit de regio IJssel-Vecht) uitgewerkt. Deze toekomstvisie vormt de basis voor de Regiovisie IJssel-Vecht beschermd wonen en maatschappelijke opvang 2023-2032 die op 20 december 2021 door de gemeenteraad is vastgesteld. De Regiovisie volgt de regionale veranderagenda op.
• In 2021 is het aantal toekenningen in de vorm van een pgb verder afgenomen naar 31% (Bron: Jaarrapportage Centrale Toegang, GGD IJsselland, 2021).
• De 'Overeenkomst overdracht verantwoordelijkheden, taken en middelen regio Noord Veluwe' wordt uitgevoerd. De regio Noord Veluwe opereert zelfstandig en ontvangt daarvoor een deel van de rijksmiddelen die Zwolle ontvangt.
• Het convenant heeft een looptijd tot 2023. De toekomstige governance wordt voorbereid door de regionale ambtelijke werkgroep Governance.
• De Regiovisie is op 20 december 2021 door de gemeenteraad in Zwolle vastgesteld. Tijdens dezelfde raadsvergadering heeft de gemeenteraad kennis genomen van het lokaal uitvoeringsplan van beschermd wonen naar beschermd thuis voor de gemeente Zwolle.
• De gemeente Hattem is per 1 januari 2019 informeel toegetreden tot de regio Oost-Veluwe (centrumgemeente Apeldoorn). Met het uitstel van de financiële doordecentralisatie zijn de huidige afspraken met de gemeente Hattem verlengd tot het moment van de uiteindelijke doordecentralisatie. Ook voor de regio Noord-Veluwe geldt dat regio-gemeenten vanaf het moment van de doordecentralisatie voor nieuwe BW-cliënten de middelen rechtsreeks zullen ontvangen.
• Door het onvoldoende beschikbaar zijn van passende huisvesting, is er door aanbieders geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot omzetten van een intramurale BW-plek naar twee begeleid wonen plekken en de extra plekken voor complexe BW-zorg.
• De projectleider om de beweging van beschermd wonen naar beschermd thuis in de regiogemeenten aan te jagen, is aangenomen en heeft hier uitvoering aan gegeven.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 10.820.040 en de baten een nadelig saldo van € 1.346.204. Omdat er € 10.059.876 meer is toegevoegd aan de reserves en € 188.468 meer is onttrokken uit de reserves wordt er per saldo een nadelig resultaat van € 397.572 gerealiseerd.
Tegenover het nadelige resultaat op dit doel staat een voordelig resultaat van € 335.000 vanuit de decembercirculaire op Programma 10.

Afwijkingen op het regionaal budget Beschermd Wonen:

• Lagere lasten van € 11.130.636 op het regionaal budget Beschermd Wonen. M.i.v. 2021 stromen personen met een Wlz-indicatie uit Beschermd Wonen. Dit heeft effect op de budgetten Zorg in Natura (ZIN) en Persoonsgebonden Budget (PGB). Vanwege de uitstroom is het budget naar beneden bijgesteld op basis van de door het Rijk beschikbare middelen uit de septembercirculaire. In de praktijk blijkt dat het Rijk rekent met een lagere uitname van het budget dan dat er werkelijk in de regio uitstroomt. Doordat de werkelijke uitstroom Wlz'ers hoger is, wordt er een voordeel gerealiseerd op de ZIN en PGB budgetten.
• Tegenover deze lagere lasten staan lagere baten van € 1.346.204 op het regionaal budget Beschermd Wonen. Als gevolg van de hierboven beschreven uitstroom personen met een Wlz-indicatie, wordt er minder aan eigen bijdrage geïnd.
• Het saldo van de lagere lasten ZIN en PGB en de lagere baten voor geïnde eigen bijdragen wordt gereserveerd in de reserve Beschermd Wonen. Hierdoor is de toevoeging aan de reserves € 9.784.432 hoger. Per saldo geeft dit geen resultaat.

Afwijkingen coronacompensatie Beschermd Wonen:

• Bij de decembercirculaire 2021 is € 335.000 ontvangen voor regionale rijksmiddelen coronacompensatie Beschermd Wonen. De ontvangen middelen voor Noord-Veluwe zijn uitbetaald aan de Gemeente Harderwijk. Hierdoor zijn de lasten € 97.217 hoger. Het resterende budget is gereserveerd in de de reserve Beschermd Wonen ten behoeve van 2022, waardoor de storting in de reserves € 237.783 hoger is. Tegenover deze nadelige resultaten op dit doel staat een voordelig resultaat ven € 335.000 op Programma 10 vanuit de decembercirculaire.
• Daarnaast zijn er hogere lasten van € 188.468 in verband met coronacompensatie. Een aanbieder uit de regio heeft als gevolg van de coronacrisis extra kosten gemaakt. Deze zijn bij de Gemeente ingediend en kunnen worden gedekt uit de door het Rijk beschikbaar gestelde coronamiddelen 2020/2021 die zijn gestort in de reserve. Hier tegenover staat een hogere onttrekking uit de reserve van € 188.468.

De overige afwijking wordt veroorzaakt door:

• Een nadeel op de lasten van € 62.572 in verband met hogere lokale uitvoeringskosten. Conform afspraak kan een vast bedrag van de uitvoeringskosten t.l.v. het regionale budget worden gebracht. Een deel van de uitvoeringskosten is lokaal en wordt gedekt uit Zwolse middelen. Mede vanwege vervanging door ziekte waren de lokale uitvoeringskosten hoger.

• Een voordeel op de lasten van € 31.985 in verband met nog niet bestede middelen cofinanciering van een ZonMW project. Besteding loopt door naar 2022. De middelen worden gereserveerd waardoor de toevoeging aan de reserve € 31.985 hoger is.
• Bij de Berap 2021-1 is besloten om de niet bestede ambulantiseringsmiddelen GGZ uit 2019 deels uit te keren en deels te gebruiken als dekking voor een tweetal projecten. Er ontstaat een voordeel op de lasten ambulantiseringsmiddelen van € 5.676 omdat de besteding van het project Herstelteams EPA iets lager was dan begroot. Normaliter zou hierdoor de onttrekking aan de reserve lager zijn. De begrotingswijziging was echter per abuis geboekt als een negatieve storting in plaats van een onttrekking. Hierdoor is nu de toevoeging aan de reserve € 5.676 hoger.

In verbinding
Voor het project ‘In verbinding’ hebben wij van provincie Overijssel in 2016 een subsidie van € 201.591 ontvangen. Dit betreft een project gericht op herstel van mensen met EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoening). Het project is afgerond en vastgesteld door de provincie.

In verbinding-beschermd wonen

In verbinding
Voor het project in verbinding is een bedrag van € 201.591 door de Provincie beschikt. In 2021 is de subsidie door de provincie vastgesteld op € 190.877. Het project is afgerond en het krediet is in 2021 afgesloten.