Sociaal domein

Als gemeente krijgen we steeds meer taken in het ondersteunen van kwetsbare inwoners. Vanuit diverse bestaande wetten, zoals de Participatiewet en de WMO en de Jeugdwet. Ook door nieuwe wetten, zoals de nieuwe wet GGZ, krijgen we meer taken om inwoners met een psychische kwetsbaarheid te ondersteunen. Kwetsbare groepen inwoners worden in een zo vroeg mogelijk stadium begeleid en gestimuleerd bij het vinden van oplossingen. Daar waar inwoners behoefte aan ondersteuning hebben, helpen wij hen in hun eigen buurt, zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig is. Kunnen ze hierdoor weer meedoen dan ontstaan sociale contacten en worden (nieuwe) vaardigheden opgedaan en nemen zelfvertrouwen en weerbaarheid toe.

Een belangrijke kwetsbare groep zijn ouderen. Het aantal ouderen neemt tot 2030 aanzienlijk toe. Ook relatief gezien neemt het 65 plussers in de totale bevolking toe tot ongeveer 20% van de totale Zwolse bevolking. Ouderen worden ouder en zullen daarmee naar verwachting langer en meer zorg nodig hebben. We bevorderen de zelfredzaamheid van ouderen zodat zij langer zelfstandig en veilig thuis kunnen blijven wonen en meedoen in de samenleving. We stimuleren een gezonde leefstijl en een zinvolle / prettige besteding van hun dag zodat zij optimaal kunnen functioneren en voldoende welbevinden (zingeving) ervaren. Hierdoor blijven ouderen vitaal en betrokken bij de samenleving waardoor zij zich minder eenzaam voelen. Gelet op de maatregelen tijdens, en consequenties van de corona-crisis is de aanpak van eenzaamheid onder ouderen nog relevanter geworden dan het al was. Hierover zullen we gesprekken met onder andere de  ouderenzorginstellingen voeren.

Inherent aan de trend dat steeds meer inwoners langer zelfstandig wonen, waaronder de sterk groeiende groep ouderen, wordt er een steeds groter beroep op mantelzorgers gedaan. We ondersteunen mantelzorgers dusdanig dat zij de ondersteuning langer vol kunnen houden en niet belast worden met zorg die hun mogelijkheden te boven gaat. We dragen bij aan het versterken van de positie van mantelzorgers en het voorkomen van overbelasting, onder andere door een betere samenwerking tussen de informele en formele zorg, extra aandacht voor groepen mantelzorgers die meer risico lopen op overbelasting.

Iedereen in Zwolle moet vitaal en waardig ouder kunnen worden en mee blijven doen. De Zwolse senioren nu en in de toekomst zo lang mogelijk zelfstandig mee laten doen in de samenleving, dat is het doel van de Seniorenagenda Vitaal en Waardig Ouder Worden (2020). Daarbij is er speciale aandacht voor levensloopbestendig wonen, positieve gezondheid, toegankelijkheid van de leefomgeving, meedoen en ertoe doen, de aanpak van eenzaamheid, zorg voor migrantenouderen regenboogsenioren en dementie. De Seniorenagenda wordt in overleg met alle betrokken partners verder uitgewerkt.
Als besproken tijdens de behandeling van de Seniorenagenda, is daarbij nadrukkelijk aandacht voor monitoring via (bestaande) rapportages en instrumenten zoals het Buurt voor Buurt-onderzoek, de aanpak Vitaal en Veilig Thuis, gezondheidsmonitor en ouderenindex.

Ook 2021 stond in het teken stond van corona. Ondanks, maar ook door de corona-crisis de uitvoering van de Seniorenagenda daadkrachtig is opgepakt. Er zijn grote en kleine inhoudelijke stappen gezet, maar bovenal is er het afgelopen jaar nadrukkelijker de samenwerking gezocht en verstevigd met partners in de keten van zorg, welzijn en wonen voor senioren.
De raad is in september 2021 over de voortgang geïnformeerd.
Een aantal punten hieruit:

• er is uitvoerende actie ondernomen, ook vanwege de coronacrisis, op eenzaamheid, dementie en het bieden van alternatieve (dag)activiteiten en contactmogelijkheden.
• inmiddels werken meer dan 35 organisaties samen bij cultuursensitieve zorg voor oudere migranten.
  Als het gaat om doen: de pilot cultuur-sensitieve migrantenzorg is in Holtenbroek gestart.
• activiteiten als Vitaal en Veilig Thuis, Welzijn op Recept en de invulling van dagbesteding voor ouderen dragen goed bij aan het versterken van de koppeling tussen welzijn en zorg. Samen met (thuis)zorginstellingen is er aandacht voor een goede balans tussen de inzet van digitale middelen en domotica, en “de warme arm om de schouder”.
• de afstemming met de verzorgingshuizen is geïntensiveerd, mede door de impact van corona, maar nu ook als het gaat om bijvoorbeeld de positie van roze ouderen en migrantenouderen;
• positieve gezondheid is een mindset, of satéprikker, die begint door te werken in  alle speerpunten van de Seniorenagenda; ouderen zijn als een van de speerpunten benoemd is het nieuwe Zwolse gezondheidsbeleid (eind 2021)
• andere speerpunten zijn meerjarig onderweg, zoals wonen, toeleiding naar werk en toegankelijke leefomgeving. Het is, zeker gelet op de groei van het Zwolse ouderen de komende jaren van 19.000 nu naar 29.000 in 2035, belangrijk juist daar ook stevig de vaart in te houden; mede in dit verband is de nota Wonen en Zorg in 2021 vastgesteld.
• het verder uitwerken van datagericht werken is opgepakt, maar is nog in een ontwikkelingsfase;
• diverse partners in welzijn, zorg en gezondheid geven aan dat er niet perse behoefte is aan meer beleid, maar juist aan regie  op het rijke palet aan activiteiten en samenwerking.
• De gemeente geeft hier, in overleg met bijvoorbeeld de Seniorenraad, Windesheim en WijZ meer invulling aan zonder “alles naar zich toe te trekken”.

Gelet op de in Zwolle opgebouwde goed dekkende netwerksamenwerking met alle betrokken partners, horen en zien wij  dat de Seniorenagenda de raakvlakken tussen de speerpunten duidelijker maakt en daarmee bijdraagt aan gezamenlijke focus en versterking van verbinding.

Het aantal mantelzorgers dat ondersteuning vraagt bij ZwolleDoet is in 2021 gestegen; door onder de vergrijzing stijgt het aantal mensen waar een mantelzorger ondersteuning biedt. In 2021 is dit net als in 2020 de ondersteuning verzwaard door corona. Dat was aanleiding voor de gemeente om de jaarlijkse mantelzorgwaardering eenmalig te verhogen; daarbij was er extra aandacht voor groepen mantelzorgers die meer risico lopen op overbelasting.

We versterken het oplossend vermogen en de vitaliteit van kwetsbare inwoners, waaronder ouderen, en hun sociale netwerken, zodanig dat:

• Inwoners langer zelfstandig vitaal en veilig kunnen wonen en meedoen.
• Minder inwoners, waaronder veel ouderen, zich eenzaam voelen.
• Meer inwoners een zinvolle daginvulling hebben die aansluit bij hun wensen en behoeftes.
• Meer mantelzorgers zich ondersteund voelen waardoor zij minder (te) zwaar belast worden.

Beleidsnota mantelzorgondersteuning en waardering (maart 2015)

Michiel van Willigen

William Dogger

Wij subsidiëren:

• We bestendigen en breiden de succesvolle pilot Vitaal en Veilig Thuis in de Aa-landen uit voor mensen van 70 jaar en ouder. Samen met onze ketenpartners bepalen we in welke wijken we het programma uitrollen. Op deze manier hopen wij oudere inwoners meer bewust te maken en beter te informeren wat nodig en mogelijk is om vitaal en veilig langer zelfstandig te wonen. Ouderen die dit niet zelfstandig kunnen, worden hierbij ondersteund.
• De aanpak ten aanzien van senioren met specifieke problematiek die hun welzijn belemmert, zoals eenzaamheid. Met partijen in de stad vormen we een coalitie ‘één tegen eenzaamheid’ en ontwikkelen een actieprogramma met een concrete aanpak.
• De inrichting van een platform cultuursensitiviteit voor alle zorg- en welzijnspartijen in onze stad.
• Wijklocaties waar ouderen elkaar kunnen ontmoeten en gezamenlijk activiteiten kunnen ondernemen die hun welzijn en / of vitaliteit vergroten.
• Beweeg- en sportactiviteiten voor ouderen.
• Doorontwikkeling dagbesteding naar “Goede dagen en perspectief": In 2021 wordt met de welzijnspartners en zorgaanbieders verder gewerkt aan een meer collectieve inrichting van betekenisvolle dagbestedingsactiviteiten voor kwetsbare groepen inwoners.
• Ondersteuning en begeleiding van het Platform Toegankelijkheid.
• mantelzorg, zowel het vinden van mantelzorgers als het waarderen van mantelzorgers.
• We zorgen voor informatie en advies en verbeteren van de communicatie tussen formele en informele zorg ten behoeve van de zorgvrager.
• Meer mogelijkheden voor respijtzorg en de bekendheid hiervan.
• Extra inzet op specifieke groepen van mantelzorgers die meer risico lopen op overbelasting.
• Nazorgcentrum Intermezzo. Als onderdeel van de Begroting 2021 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 3.

- Pilot Vitaal en Veilig Thuis: uitbreiding heeft plaatsgevonden naar Dieze-Oost en delen van Zwolle-Zuid; Westenholte en Aa-landen zijn onderhouden.
- De Zwolse coalitie van partijen gericht op het aanpakken van eenzaamheid heeft in oktober de "Week tegen Eenzaamheid" in Zwolle uitgevoerd. Dit naast specifieke (digitale) ontmoetings-activiteiten gelet op de 2e corona-golf.
- Het plan van aanpak Zwolle Dementievriendelijk is opgesteld en diverse activiteiten opgestart, vooruitlopend op vaststelling van het uitvoeringsplan (2022)
- Het bestuurlijk platform cultuursensitiviteit voor alle zorg- en welzijnspartijen in onze stad telt inmiddels 35+ deelnemers; de concrete cultuursensitieve zorgpilot met oudere migranten in Holtenbroek is gestart.
- Er zijn in diverse wijken buurtkamers voor ontmoeting en specifieke beweeg- en sportactiviteiten voor ouderen georganiseerd gelet op (de beperkingen van) corona.
- “Goede dagen en perspectief", dagbesteding voor ouderen in nauwe samenwerking tussen zowel welzijns- als zorgpartners, is vastgesteld en gestart.
- De waardering voor mantelzorgers is vastgesteld. In 2021 is een verhoging van de mantelzorgwaardering toegekend door de gemeente; ter erkenning van de zwaardere belasting voor mantelzorgers als gevolg van corona.
- De actuele monitor mantelzorg (1x per 2 jaar) is in 2021 afgerond.
- Het Platform Toegankelijk Zwolle is gefaciliteerd.
- (Meer) mogelijkheden voor respijtzorg zal worden meegenomen bij de doorontwikkeling van vrijwilligers- en mantelzorgbeleid in 2022
- Bovenstaande geldt ook voor extra inzet op specifieke groepen van mantelzorgers die meer risico lopen op overbelasting.
- De subsidiëring van Nazorgcentrum Intermezzo wordt in overleg met het Nazorgcentrum doorgeschoven naar 2022.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 64.240 Omdat er € 55.000 meer is toegevoegd aan de reserve wordt uiteindelijk een voordelig resultaat gerealiseerd van € 9.240.

De lagere lasten worden gerealiseerd door:  

• Lagere lasten dementievriendelijke stad. Er is voor 2021 incidenteel € 40.000 toegevoegd aan het budget. Deze middelen zijn nog niet uitgegeven vanwege uitstel van het project. Deze middelen worden doorgeschoven naar 2022 en zijn daarom toegevoegd aan de reserve nutvw-sociaal.
• Lagere lasten mantelzorg. Er is € 15.000 toegevoegd aan het budget voor Intermezzo. Deze middelen zijn niet uitgegeven in 2021. Deze worden doorgeschoven ten behoeve van een noodzakelijke inhaalslag in 2022. Dit budget is daarom toegevoegd aan de reserve nutvw-sociaal.
• De overige € 9.240 betreft onderbesteding binnen het beschikbare budget mantelzorg.