Fysiek domein

Onze ambitie is om innovatieve oplossingen in te zetten als bijdrage aan het oplossen van onze mobiliteitsvraagstukken, ter ondersteuning van ons beleid en ons streven om de stad vitaal te houden. Fietsgebruik, lopen en het openbaar vervoer aanmoedigen, is niet genoeg om de groeiende druk van het verkeer op onze wegen op te vangen. Daarvoor is ook een slimmer, duurzamer en optimaal gebruik van het bestaande wegennet nodig met behulp van (technologische) innovaties. Ook blijven we ons het komende jaar inzetten om binnen mobiliteit doelstellingen op andere beleidsterreinen, zoals klimaatadaptatie en energietransitie te realiseren.

Binnen het programma “Slim en Duurzaam regio Zwolle” zijn de afgelopen jaren de eerste stappen gezet om te komen tot innovaties binnen mobiliteit en parkeren. Ook in 2021 willen we actief in blijven zetten op samenwerking tussen marktpartijen, werkgevers en overheden met als doel om de bereikbaarheid en leefbaarheid te waarborgen. In het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO-MIRT) zijn afspraken gemaakt over het opstellen van het project Digitalisering van Mobiliteitsdata en de werkagenda Slim en Duurzaam. De inzet van het project Digitalisering van Mobiliteitsdata is dat overheden eind 2023 veel data met een grote nauwkeurigheid beschikbaar stellen voor reizigers om goede keuzes voor hun reisgedrag te maken. De komende jaren vergt dit nog veel voorbereiding.

De werkagenda Slim en Duurzaam moet voor een periode van 3 jaar de afspraken tussen Rijk en regio vastleggen op het gebied van slim en duurzaam. Aanvullend wordt gekeken of de acties uit het klimaatakkoord dat in juni 2019 door het kabinet is vastgelegd hier ook in kunnen worden geïntegreerd. Gezamenlijk vormt dit dan het regionale mobiliteits plan. Onderdelen van dit plan zijn:

• Stadslogistiek: uitvoering van het actieplan stadslogistiek en voorbereiding implementatie Zero Emissie Zone in 2025.
• Fietsstimulering: voortzetting stimuleringsacties, zoals fietsmaatjes en spitsfietsen, en koppeling aan snelfietsroutes.
• Verkeersmanagement/ITS:  afgelopen jaren zijn vrijwel alle verkeerslichten in Zwolle vervangen door zogenaamde intelligente verkeerslichten (i-Vri’s). In het kader van verkeersmanagement willen we in 2020 de verkeerslichten en verwijssystemen die we hebben nog slimmer inzetten en te stimuleren dat automobilisten route- en parkeerinformatie gebruiken om bij hun bestemming te komen. Binnen het project B-ITS (Intelligente Transport Systemen  voor de fiets) willen we innovatie en technologische ontwikkeling gebruiken voor fietsstimulering.

Stedelijke ontwikkeling en mobiliteit hebben een sterke onderlinge relatie. De opbouw van de stad en de mobiliteitsvoorzieningen zijn bepalend voor de mobiliteitsvraag en de vervoerwijzekeuze. De komende jaren blijft ook de gebiedsgerichte aanpak en ontwikkeling van gebieden rondom OV-knooppunten een belangrijke drager in het optimaal benutten van de bestaande infrastructuur. Het creëren van gemengde woon-werkgebieden leidt tot betere benutting van de beschikbare infrastructuur én optimaal gebruik van de beschikbare parkeerplaatsen: overdag (door werknemers) en ’s nachts (door bewoners). Bouwen binnen het stedelijk gebied en nabij OV-knooppunten verhoogt de kans op het verkorten van de verplaatsingsafstanden en het gebruik van de fiets.

Sinds 2019 participeren we, samen met de Provincie Overijssel als lead partner, in het project “Bicycle Intelligent Transport System” (B-ITS). Dit betekent dat met Europese en provinciale middelen tot en met 2022, ingezet kan worden op slimme maatregelen, zoals de doorstroming bij verkeerslichten, verlichting langs fietsroutes, slimme app’s voor fietsstimulering, verkeersveiligheid, informatie rondom fietsparkeren, snuffelfietsen, et cetera (zie ook: Toelichting Kredieten).

In het kader van Zero Emissie Stadslogistiek zijn we in 2021 samen met onder andere TNO onder de naam CILOLAB (City Logistics LAB) met behulp van slimme camera's gestart met het opstellen van een bevoorradingsprofiel van de huidige stadslogistiek in de binnenstad. In het verlengde van de uitgesproken intentie in de raad van 23 november 2020, zou dit uiteindelijk moeten leiden tot het instellen van een zero emissie-zone voor stadslogistiek in 2025 in de binnenstad van Zwolle. Daarnaast hebben we in 2021 samen PostNL betrokken bij een pilot rondom pakketkluizen. Doel is om te onderzoeken of het plaatsen van pakketkluizen kan bijdragen aan het terugdringen van het aantal afgelegde kilometers en CO2 uitstoot van pakketbezorgers.

Door de realisatie van zogenaamde intelligente verkeerslichten (i-Vri's) kan Zwolle de data uit de verkeerslichten nu beschikbaar stellen aan informatiediensten voor weggebruikers. In 2021 hebben we het aantal i-Vri's verder uitgebreid en wordt het in de toekomst mogelijk om diverse doelgroepen prioriteit te kunnen geven. Hierbij kan gedacht worden aan de fietskoeriers in het kader van het Europese B-ITS programma, maar ook logistieke aanbieders, nood- en hulpdiensten en verdere optimalisatie van al het verkeer. Hiermee werken we verder aan een schoner, slimmer en beter gebruik van de beschikbare infrastructuur.

We benutten de bestaande infrastructuur  optimaal door  in te spelen op (technologische) innovaties in slimme en duurzame mobiliteit, zodanig dat:

• Stakeholders, waaronder bedrijven, in de stad zich mede verantwoordelijk voelen voor de bereikbaarheid, waardoor nieuwe initiatieven ontstaan gericht op collectief vervoer  en deelconcepten.
• Aantrekkelijke overstappunten (hubs) worden gecreëerd van auto of bus naar deel(e)fiets en kleinschalige vervoersvormen als collectieve taxi’s.
• Schoon vervoer (fiets, voetganger, elektrische (deel)auto’s, goederenvervoer) wordt gestimuleerd.
• Dit bijdraagt aan het verminderen van het autogebruik en een toename van gebruik van schone (deel)voertuigen.
• Door betere benutting de aanleg van nieuwe (auto)infrastructuur  wordt voorkomen.
• Er door middel van mobiliteitssturing, verwijzing en tariefdifferentiatie optimale benutting van de verkeersinfrastructuur en parkeerplaatsen ontstaat.

Mobiliteitsvisie 2020-2030

Agenda Fiets

William Dogger

Bevorderen innovatie (zie ook doelen 6.3.1 en 6.3.3)

• Inspelen op innovaties binnen het mobiliteitsdomein en deze vertalen in concrete toepassingen.
• Actief participeren in het SURF programma Smart Cycling Futures: het bestaande SURF programma dat samen met de Hogeschool Windesheim, de provincie Overijssel en de steden Eindhoven, Amsterdam en Utrecht wordt uitgevoerd wordt benut om slimme innovaties toe te passen die het gebruik van de fiets bevorderen.
• Actief participeren in de kopgroep van fietssteden F10 door het uitvoeren van slimme pilots, onder andere: de innovatieve ondergrondse fietsenstalling bij het station en een gezondheids- en participatieproject in Holtenbroek.
• Actief participeren in de Fiets Innovatie Community (FIC): Ook wordt de bestaande samenwerking met tien organisaties en instellingen in het kader van de Fiets Innovatie Community (FIC) geïntensiveerd om daarmee innovatie op het gebied van de fiets te bevorderen. Het streven is om in 2020 de FIC actief in te zetten bij het vormgeven van Wereldfietsstad Zwolle, onder meer door het lidmaatschap aan de Dutch Cycling Ambassady (DCE).

Verkeers- en mobiliteitsmanagement

• Op basis van een visie op verkeersmanagement komen we in 2021 met een routekaart hoe we de komende jaren in Zwolle verkeersmanagement gaan vormgeven.
• Uitvoeren van regionaal verkeersmanagement bij infrastructurele projecten in en rondom de stad: inzet verkeersverwijssysteem (binnen- en buitenring) en waar nodig verkeersregelaars.
• Inzet en waar mogelijk optimaliseren van de verkeerscentrale en intelligente verkeerslichtensysteem (i-Vri’s), inclusief implementatie en ontwikkeling slimme toepassingen die kunnen communiceren met slimme verkeerslichten.
• Doorontwikkeling van de Digitalisering mobiliteitsdata tot 2023. Hiermee geven we uitvoering aan besluit in het BO-MIRT van 2018
• Deelnemen en doorontwikkelen van het Regionaal Tactisch Team (verkeersmanagementorganisatie van de toekomst)
• De groei van verkeersmanagement naar mobiliteitsmanagement: verbeteren van incidentmanagement, zodat de weg sneller vrij is bij ongevallen
• Uitvoeren van coördinatie en communicatie bij wegwerkzaamheden, incidenten en evenementen.
• Actueel houden van informatie over bereikbaarheid en evenementen.

De gebiedsgerichte aanpak binnen de wijken Assendorp, Kamperpoort en Hanzeland  is ook in 2021 doorgezet. Binnen Hanzeland werken City Developer-S en de gemeente Zwolle samen onder de naam MOVEZ met diverse partijen, waarbij vooral wordt ingezet op het opzetten van mobihubs (movespots genaamd), dubbelgebruik van parkeerplaatsen bij bedrijven en deelmobiliteit. In Assendorp wordt op basis van een gebiedsplan met behulp van een mobiliteitsmakelaar vooral ingezet op het parkeren op afstand, stadslogistiek en stimuleren van deelauto's in combinatie met het vergroenen en verduurzamen van de wijk. Voor Kamperpoort is eveneens een gebiedsplan opgesteld dat in uitvoering wordt genomen.

In 2021 is het programma Smart Cycling Futures (SCF) afgerond, dit was een meerjarig SURF (Smart Urban Regions of the Future) programma van het NWO gericht op het uitvoeren van “living labs” gericht op fietsstimulering. Hierin werd samengewerkt met de steden Eindhoven, Amsterdam en Utrecht en de Universiteiten van deze steden en de Hogeschool Windesheim. Zwolle heeft zich hierbij gericht op de snelfietsroute Zwolle-Dalfsen en het project “Fietsen geeft Vrijheid” in de Zwolse wijk Holtenbroek, samen met Travers, gericht op fietslessen voor vrouwen van niet westerse afkomst.

Op het gebied van Verkeersmanagement zijn we in 2021 gestart met het opstellen van een multimodale netwerkvisie, waarin bereikbaarheidsprofielen en voorkeursroutes naar belangrijke bestemmingen worden gedefinieerd en waarmee we in de toekomst onderbouwd afwegingen kunnen maken over het prioriteren van verkeersstromen en -deelnemers. Tevens nemen we actief deel in diverse verkeersmanagementoverleggen, zoals het Regionaal Tactisch Team en Incident Management en adviseren we over verkeersmanagement rondom evenementen en demonstraties

De lasten laten een nadelig saldo zien van € 5.378. Dit vormt ook het gerealiseerde resultaat op het gehele doel.

Dit kleine nadelige resultaat wordt gerealiseerd door:

• Per 2020 is er € 50.000 aanvullend structureel budget beschikbaar voor het versterken van het verkeersmanagement. De kosten in 2021 waren € 44.103 hoger dan geraamd.
• In 2021 was € 100.000 beschikbaar voor de actualisering van het stadsbreed Verkeersmodel. De kosten waren € 10.832 hoger dan geraamd.
• Van 2021 tot 2024 is in het kader van Zero Emissie Stadslogistiek € 30.000 beschikbaar voor kosten derden. In 2021 is hierop geen beroep gedaan zodat een voordeel wordt gerealiseerd van € 30.000.
• Daarnaast is ook op de overige budgetten voor kosten derden ruimte gehouden en een voordeel gerealisserd van € 19.557.

In 2019 zijn we gestart met de eerste activiteiten in het kader van het project B-ITS. Sinds 2019 rijden er in Zwolle een aantal zogenaamde Snuffelfietsen rond die de luchtkwaliteit meten. In het kader van B-ITS willen we dit project in 2022 verder opschalen. Ook zijn in het kader van dit project de eerste bijeenkomsten met de overige partners geweest waarin kennis is uitgewisseld. Tevens zijn projecten op het gebied van interactieve systemen en fietsapp’s (Schwung) in voorbereiding. Deze moeten de komende jaren uitgevoerd worden. Tot slot is in 2021 in het kader van B-ITS op Hessenpoort een proef gestart met het toepassen van dynamische openbare verlichting.

Slimme mobiliteit koploperaanpassing

Actieplan stadslogistiek

Bicycle ITS

Bicycle ITS
Op dit project zit cofinanciering vanuit een Europees subsidieprogramma. De subsidieverstrekker heeft de uitvoeringsperiode van de beschikking verlengd tot eind 2022, waarna 2023 gebruikt wordt voor evaluatie en het vaststelling van de subsidie. Het saldo op het project kan daarmee nog subsidiabel worden besteed in 2022.