Fysiek domein

Het veranderend klimaat raakt alles wat we doen: wonen, werken en recreëren. Klimaatadaptatie raakt dus alle beleidssectoren.  Naast klimaatverandering staat  Zwolle voor een groeiopgave en wil de stad samen met de regio de transitie maken naar duurzame energie.  Dat betekent dat er  ruimtelijke uitdagingen zijn op het gebied van  bereikbaarheid en mobiliteit, wonen, energietransitie, water en klimaatadaptatie. Daarnaast zijn er sociaal-maatschappelijke opgaven als radicalisering, werkloosheid, arbeidsmigratie en vluchtelingen.  De coronacrisis maakt een groene, leefbare woonomgeving voor inwoners nog belangrijker.

We zien klimaatverandering  als kans voor een duurzame, inclusieve leefomgeving. Sterker nog, door de stad en de regio nog aantrekkelijker te maken om in te leven, te werken en te recreëren, willen we graag een voorbeeld zijn voor de rest van Nederland. Door intensief samen te werken in de regio met overheden, ondernemers en onderwijs, koersen we op een duurzame toekomst. Daarbij we zetten we kwetsbaarheid om in weerbaarheid.

De regio Zwolle is als deltagebied kwetsbaar voor klimaatverandering door botsende systemen. De regio wordt ingeklemd door meer/minder water vanuit het achterland en hogere/lagere waterpeilen op het IJsselmeer in combinatie met hoosbuien en extreem droge perioden in de regio zelf. Weersextremen in het kwadraat.

We bekijken de te nemen maatregelen steeds integraal, en in relatie tot de ons omringende regio, die feitelijk geen grenzen kent. Zo werken we samen met Waterschap, Rijk, Provincie en Regio Zwolle aan een water robuuste regio Zwolle. We nemen deel in diverse verbanden op regionaal,  landelijk en internationaal niveau. We zien grote kansen in kennisuitwisseling en met Climate Campus en stimuleren daarmee nieuwe netwerken en innovatie.  

Om onze ambities (2050 klimaatbestendig ingericht en kansen van klimaatbestendige ontwikkeling verzilveren) en doelstelling waar te kunnen maken is het nodig dat wij:

• Structureel klimaatadaptief handelen.
• Samenwerking zoeken intern en met onze partners
• De kansen benutten die zich nú voordoen om Zwolle klimaatbestendiger te maken.
• Klimaatadaptatie zoveel mogelijk  integreren in andere opgaven zoals de energietransitie, gezondheid en wonen.
• De economische kansen die klimaatadaptatie biedt verzilveren.

Om onze ambities (2050 klimaatbestendig ingericht en kansen van klimaatbestendige ontwikkeling verzilveren)  en doelstelling waar te kunnen maken, hebben we het volgende gedaan:

• In beleid, uitvoering en beheer zijn de kansen voor klimaatadaptatie en het klimaatadaptief denken en handelen ingebracht.
• In veel projecten zijn kansen voor klimaatadaptie meegewogen.
• Klimaatadaptatie is bij uitstek een opgave die om een integrale aanpak vraagt. Klimaatadaptatie is meegenomen in de NOVI en de verstedelijkingsstrategie.

We verweven klimaatadaptatie in alle activiteiten van de gemeente en dragen daarmee bij aan een leefbare en economisch krachtige delta, zodanig dat:

• Uitvoering wordt gegeven aan de Zwolse Adaptatiestrategie, waarbij ingezet wordt op een water robuust regionaal systeem, een stedelijk groenblauw netwerk en sponswerking op wijk- en perceelniveau.
• Klimaatadaptief handelen het 'nieuwe normaal' is, zowel binnen de eigen organisatie als daarbuiten.
• Eind 2020 en begin 2021 onderzoeken we of het mogelijk is om meer inwoners terecht kunnen bij Team Klimaat Actief voor hulp en ondersteuning bij klimaatadaptatie op hun eigen terrein en welke kosten dit met zich meebrengt.
• Ook gaan we onderzoeken hoe bedrijven zich kunnen laten adviseren en begeleiden door Team Klimaat Actief. Ook hierbij zal gekeken moeten worden welke kosten dit met zich meebrengt en hoe dit gedekt kan worden.  
• Er een goede infrastructuur voor slim samenwerken is gerealiseerd.
• Pilotprojecten worden uitgevoerd, openbare ruimte klimaatbestendig wordt beheerd en onderhouden en lopende projecten zo klimaatbestendig mogelijk worden uitgevoerd.
• Gebiedsgericht gewerkt wordt aan klimaatadaptatie.
• Investeringen van derden in de stad benut worden voor klimaatadaptatie.
• De economische potentie van klimaatadaptatie is verkend en uitgewerkt tot een ambitie en strategie
• We zelfbewust vormgeven aan onze koploperpositie en we fungeren als landelijke proeftuin voor een klimaatbestendige delta

Zwolse Klimaatadaptatie Strategie (2019)

Ed Anker

Om onze doelen te bereiken zetten we in op de volgende activiteiten (een uitgebreid meerjarig uitvoeringsprogramma wordt in het najaar van 2020 ter besluitvorming voorgelegd ):

We handelen met ingang van 2020 structureel klimaat-adaptief
Uitvoering Zwolse Adaptatie Strategie:

• Verdere uitwerking Waterrobuust Zwolle in samenwerking met partners zoals provincie Overijssel en waterschap Drents-Overijsselse Delta.
• Concreet uitvoering geven aan  ruimtelijke adaptieve ingrepen groenblauw netwerk.
• Team Klimaat Actief krijgt een meer prominente rol in de community building en bij het voeren van risicodialogen om daarmee de impact te vergroten.
• Verkennen en koppelen Europese, landelijke en provinciale subsidiemogelijkheden.
• Verwerken klimaatadaptatie binnen gemeentelijke voorwaarden.
• Klimaatadaptatie borgen in de interne organisatie ('nieuwe normaal').
• Versterken kennis extern ('nieuwe normaal').
• Opstellen regelgeving en subsidieregeling  

We benutten de kansen die zich nú voordoen om Zwolle klimaatbestendiger te maken
Zie projecten.

We dragen vanuit klimaatadaptatie zoveel mogelijk bij aan de andere opgaven in Zwolle
•   Verkennen en uitvoeren van meekoppelkansen met andere beleidsterreinen, waaronder energietransitie, gezondheid, wonen en mobiliteit.

• We zoeken actief naar samenwerking met de programma’s Wonen, Mobiliteit, Energietransitie en Circulaire Economie.

We verzilveren de economische kansen die klimaatadaptatie biedt

• Mogelijk verdere verdieping onderzoek economische potentie van klimaatadaptatie (afhankelijk van uitkomsten onderzoek dat in 2020 start).
• Inzet en doorontwikkeling Climate Campus.
• Versterken externe contacten:
• Organiseren werkbezoeken.
• Deelname aan samenwerkingsverbanden (o.a. Netherlands Water Partnership, CityDeal Klimaatadaptatie).
• Advisering landelijke beleid en programma's (o.a. Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie).

We vergroten onze kennis en expertise, onder andere in samenwerking met Climate Campus:

• Samenwerking met kennisinstellingen (o.a. Windesheim, Universiteit Twente, TU Delft, KNMI, RIVM).
• Deelname aan kennisprojecten/programma's (o.a. citydeal Kennismaken, CATCH).
• Verstrekken onderzoeksopdrachten.
• Internationale samenwerking (o.a. Wroclaw).

Uitvoering Zwolse Adaptatie Strategie:

• Verdere uitwerking Waterrobuust Zwolle in samenwerking met partners zoals provincie Overijssel en waterschap Drents-Overijsselse Delta. Dit is gebeurd in het kader van de NOVI en de Quickscan.
• Concretisering ruimtelijke adaptieve ingrepen groenblauw netwerk. Hiervoor is een plan van aanpak opgesteld. Op basis van dit plan van aanpak is er een SWOT-analyse van het groenblauwe netwerk gemaakt, een analyse van de identiteit van het netwerk in het verleden, het heden en de kansen voor de toekomst. Ook zijn de randvoorwaarden opgesteld om tot een succesvolle aanpak en uitvoering te komen.
• Opzetten en uitvoeren community building en voeren van risicodialogen en opstellen van kansenkaarten op basis van prioritering. Team Klimaatactief, onderdeel van de Climate Campus, werkt aan communitybuilding in de stad. Inmiddels zijn de gesprekken in de stad via Team Klimaatactief en bij projecten weer opgestart.
• Er is een klimaatkansenkaart opgesteld voor onder andere de Wipstrik, Gasthuislanden en Hanzeland.
• Verkennen en koppelen Europese, landelijke en provinciale subsidiemogelijkheden. Dit is een doorlopende activiteit. Zwolle doet mee in het LIFE IP-programma via CATCH. Het vervolg hiervan is goedgekeurd net als het LIFE-IP programma NAS.
• Verwerken klimaatadaptatie binnen gemeentelijke voorwaarden. De Zwolse Adaptatiestrategie is opgenomen in de Omgevingsvisie.  
• Versterken kennis interne organisatie ('nieuwe normaal'). Dit is een doorlopende activiteit.
• Versterken kennis extern ('nieuwe normaal'). Dit is een doorlopende activiteit.
• De hemel- en grondwaterverordening en de subsidie voor afkoppeling liggen inmiddels in concept gereed. Begin 2022 kworden deze ter besluitvorming geagendeerd en daarna in de loop van 2022 in gaan.

De baten laten een voordelig saldo zien van € 2.264. Aangezien hetzelfde bedrag wordt toegevoegd aan de reserve kapitaallasten is het resultaat 0.

Gebiedsontwikkeling IJssel-Vechtdelta

Klimaatadaptatie 2018/2020

Interreg project Catch

Hoogwaterbeschermingsprogramma Plankosten

Zwolle Milleniumgemeente

Waterneutraal Zwolle-Noord

Klimaatbestendige Azaleapark

Klimaatadaptatie 2021 e.v.

Klimaatadaptatie 2018-2020
Het krediet is afgesloten en het is restant is toegevoegd aan het krediet klimaatadaptatie 2021-2023.

Interreg project Catch
Het project is verlengd tot eind 2022. Er is in 2021 een extra Europese bijdrage van ruim € 40.000 aan de gemeente Zwolle toegekend.

Klimaatadaptatie 2021-2023
In 2021 is in het kader van de Regio-deal een beschikking voor de Climate Campus afgegeven. Hierdoor is het krediet in 2021 verhoogd met € 370.652.