Fysiek domein

Er schuilt veel kracht in de stad en zijn inwoners. Die kracht willen we verder aanboren door gebiedsgericht te werken in een initiatiefrijk Zwolle. Gebiedsgericht werken staat voor het slim verbinden van de leefwereld en de  ‘energie’ in gebieden met de opgaven voor de stad , wijk of buurt om zo waarde toe te voegen aan het gebied. Het uitgangspunt daarbij is: wat heeft een gebied nodig. Inwoners van Zwolle moeten er van overtuigd zijn dat hun inzet voor de publieke zaak er toe doet en het verschil kan maken.
Voorwaarde voor een effectieve samenwerking is dat bewoners   vertrouwen hebben  in de samenwerking. De principes van gebiedsgericht werken spelen hierbij een grote rol zoals  het meer gemeenschappelijk maken van opgaven in de wijk, door beter van buiten naar binnen te redeneren en als gemeente ons meer rekenschap te geven van de vraagstukken die in de wijken leven.
Daarbij maken we zichtbaar dat we differentiëren en maatwerk inzetten. Het faciliteren van de positieve dynamiek in wijken staat voorop. Hierbij zetten we instrumenten in als Start voor de Start en gericht datagebruik via onder meer Buurt voor Buurt . Bij het organiseren van participatieprocessen maken we gebruik van leefstijlgegevens.

Verder zien we dat er sprake is van fundamentele verschuivingen in de driehoek 'overheid-markt-samenleving'. Hoe geven we het nieuwe samenspel vorm, hoe dragen we samen zorg voor wat er te doen is in de stad en hoe zorgen we voor gelijkwaardige samenwerkingsrelaties? Op onderdelen is veel bereikt. We hebben de afgelopen jaren gewerkt  aan effectieve samenwerkingsstructuren in gebieden. Dat is ook weer duidelijk geworden in de coronatijd. Vanuit de Omgevingsvisie, met als realisatiestrategie  “we doen het samen”, willen we hier een verdere impuls aan geven. Participatie is, in lijn met de Omgevingswet die in 2022 van kracht wordt, een belangrijk onderdeel van het proces om opgaven aan te pakken. Dit betekent dat het gesprek voor een ontwikkeling in een gebied vroegtijdig wordt gestart en  dat belangen, ideeën, wensen en behoeften in beeld zijn gebracht voordat besluiten worden genomen. Het eerder genoemde Start voor de Start en gebiedslegenda’s helpen ons daarbij. De komende tijd werken we dit verder uit.
De bestaande wijkstructuren bieden ook  handvatten voor opgaven binnen de hervormingsagenda (oa. collectivisering, wonen en zorg)  om het gebiedsgericht werken verder te versterken. Het streven is te komen tot gezonde stadsdelen waarbij inwoners niet alleen fysiek, maar ook mentaal en sociaal maatschappelijk welzijn ervaren. Inwoners zijn dan in staat zoveel mogelijk regie over hun eigen leven te voeren en sociale veerkracht te ontwikkelen.

De ambitie van de gemeente Zwolle is dat inwoners prettig wonen en zich thuis voelen in de wijk. Daarvoor hebben we in 2021, voor zover de coronamaatregelen het toelieten, het gesprek gezocht met inwoners om hen uit te dagen zelf met ideeën en initiatieven te komen en die te realiseren dan wel uit te nodigen om mee te denken over grotere stedelijke ontwikkelingen die in hun woonomgeving een plek gaan krijgen. Uitgangspunt is dat we denken in mogelijkheden en rekening houden met tegengestelde belangen. Het is belangrijk dat inwoners weten dat hun inzet en ideeën voor hun wijk, buurt, straat of stad er toe doen en zij het verschil kunnen maken. Door de coronamaatregelen heeft een groot deel op digitale wijze plaatsgevonden. Daar waar nodig en mogelijk hebben ook nog wel fysieke bijeenkomsten in klein verband georganiseerd.

Vorig jaar is gemeld dat in coronatijd het belang van de buitenruimte zichtbaar is geworden en dat is afgelopen jaar verder versterkt, belangrijk als de buitenruimte is voor ieders ontspanning maar ook voor beweging ter bevordering van ieders gezondheid: Buitengeluk. Daarvoor werken we samen: de gemeente Zwolle, de medewerkers, organisaties in de stad en niet in de laatste plaats inwoners.
Medio 2020 is het digitale platform MijnWijk beschikbaar gekomen. Op het platform staan bewoners, gemeente en andere relevante stakeholders met elkaar in verbinding. Mede door dit platform hebben bewonersinitiatieven een grote vlucht genomen. We zien veel initiatieven gericht op ‘van grijs naar groen’. We ondersteunen deze initiatieven omdat zij een bijdrage leveren aan onze doelstellingen op het gebied van klimaat en tegelijkertijd de onderlinge binding en betrokkenheid van inwoners versterken. In 2021 is het gelukt om de hoeveelheid initiatieven financieel te ondersteunen mede door een eenmalige Provinciale subsidie.

In de eerste maanden van 2021 zijn de uitkomsten van het tweejaarlijkse Buurt voort Buurt onderzoek besproken en nader ingekleurd met inwoners en partnerorganisaties als Travers Welzijn, WIJZ, Sportservice, woningbouwcorporaties en de politie. Aan de hand van deze uitkomsten zijn wijkopgaven vastgesteld. De hoofdlijnen van deze wijkopgaven zijn opgenomen in een digitaal toegankelijke storymap ‘Van getallen naar (ver)gezichten’. Rode draad vormen de thema’s participatie, jong en oud(er), leefbaarheid, veiligheid en klimaat. Rondom deze opgaven zijn uitvoeringsteams ingericht en acties in gang gezet.

Inwoners hebben bij gebiedsopgaven positie aan de voorkant, weten zich partner bij de uitvoering ervan en krijgen mogelijkheden voor vernieuwende maatschappelijke initiatieven, zodanig dat:

• Inwoners bij de start van een maatschappelijke of ruimtelijke ontwikkeling zeggenschap ervaren.
• Inwoners en in het gebied actieve organisaties zich herkennen in de geformuleerde opgaven, vastgelegd in gebiedsagenda’s.
• Het maatschappelijk ondernemerschap van inwoners wordt gestimuleerd tot het ontwikkelen van innovatieve werkwijzen voor de opgaven waar onze stad voor staat.
• Er samenwerking ontstaat tussen inwoners en in het gebied actieve organisaties om gezamenlijk met kansen en problemen in de wijk aan de slag te gaan.
• Inwoners tevreden zijn over de aanpak van veiligheids- en leefbaarheidsopgaven in de wijk door de gemeente.

Michiel van Willigen

• Gebiedsregie: organiseren en bewaken van de uitvoering van de gebiedsopgaven  en organiseren van interventies bij probleemsituaties en kansen.
• Het twee jaarlijks opstellen van gebiedslegenda's en -agenda’s, mede op basis van de uitkomsten van het Buurt voor Buurt onderzoek.
• Stimuleren van (kleinschalige) leefbaarheidsinitiatieven van bewoners o.a.  via het budget “Premie op Actie”. MijnWijk is hierbij een belangrijk digitaal platform
• Wijkservicepunten: Door middel van wijkservicepunten (op stadsdeelniveau) zijn we makkelijk toegankelijk voor bewoners en in de wijk actieve organisaties.
• Loketfunctie maatschappelijke (vernieuwende) initiatieven.
• Inzetten van Stimuleringsfonds Initiatiefrijk Zwolle. Als onderdeel van de Begroting 2021 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 36, waardoor er voor 2021 weer € 50.000 beschikbaar is.
• Als onderdeel van de Begroting 2021 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel H (structureel) en bestedingsvoorstel 35 (incidenteel) (Herinrichting Stinspark: van Voorst naar Verder!). De wijkvereniging WVF (Westenholte, Voorst, Frankhuis) heeft in 2016 het initiatief genomen tot de revitalisering van het Stinspark in Westenholte en heeft hiervoor breed draagvlak. 'Van flauwe heuvel tot coolste park van Overijssel' is het motto. Vanuit de wijkparticipatie is tot doel gesteld om de huidige situatie te verbeteren, de belevingswaarde van het park te verhogen en ontmoeting tussen wijkbewoners te bevorderen. Het project knippen we op in twee fasen. De eerste fase betreft de inzet van capaciteit om de stichting te ondersteunen en zo te komen tot een definitief ontwerp met kostenraming en inzicht in de structurele beheerlast, in lijn met de aangenomen raadsmotie M-12. Tegelijkertijd gebruiken we deze eerste fase om duidelijkheid te krijgen op welke fondsen en subsidies we aanspraak kunnen maken. De kosten voor deze eerste fase bedragen € 32.000 en maken onderdeel uit van de Berap 2020-2. Voor eventuele uitvoering van fase 2 is als onderdeel van de Begroting 2021 €185.000 beschikbaar gesteld. Deze middelen komen beschikbaar na besluitvorming via afzonderlijk raadsvoorstel over besluitvorming realisatie Stinspark (voorzien voor eerste helft 2021).

Voorbeelden van wijkmanagement uit de verschillende stadsdelen:

• Zwolle-Zuid: In 2021 is – ondanks corona – verder invulling gegeven aan de ontwikkelthema’s ‘groen, gezond & ontmoeten’ voor het stadsdeel. Met ZAC is een ontwikkelproces georganiseerd om tot concrete plannen te komen om van sportpark Jo van Marle een vitaal sportpark te maken, met meer verbinding met de omliggende wijken en met wijkpartners. Voor stadsdeelcentrum Stadkamer-De Pol, het beoogde ‘bruisende hart voor Zwolle-Zuid’ is samen met relevante wijkpartners een Plan van Aanpak gerealiseerd dat nu voor politieke besluitvorming gereed is. Voor locatie Harculo is ‘placemaking’ opgezet waarbij met name rondom de IJsselbiënnale nieuwe waarde aan het gebied is gegeven, onder meer met een succesvol pop-uprestaurant.
• Dieze Centrum: Mede op initiatief van de ondernemersvereniging Diezerbrink is een herinrichtingsplan voor het winkelgebied in Diezerbrink. De uitvoering verloopt in fases. Eind 2021 is de 2e fase afgerond. De herinrichting wordt, gelet de vele positieve reacties, zeer gewaardeerd door vele Zwollenaren, wijkbewoners en niet-wijkbewoners.  Tegelijkertijd is ook gewerkt aan het verminderen van de overlast in een mooie samenwerking van Toezicht en Handhaving en wijkteam Oost van de politie. De problematiek is hardnekkig maar stap voor stap worden resultaten behaald.
• Wijthmen: Vanuit de Wijthmense Ontwikkelingsmaatschappij, een samenwerkingsverband van Plaatselijk Belang Wijthmen, de St. Ouderenzorg Wijthmen en de gemeente, is het initiatief genomen om het huidige dorpsplan, dat in 2010 is vastgesteld, te actualiseren. In september zijn als eerste stappen een Start voor de Start georganiseerd met daarbij ook een delegatie uit Wijthmen, en een inspiratiesessie o.l.v. Gert Jan Hospers. De Provincie ondersteunt het proces met een financiële bijdrage.
• Holtenbroek: De wijkvereniging HNU is vanwege gebrek aan bestuursleden gestopt. Tegelijkertijd is er een nieuwe groep bewoners opgestaan. Zij hebben de stichting Wijkplatform Holtenbroek opgericht.  Het wijkplatform wil een paraplu zijn voor actieve werkgroepen uit de wijk, zodat die elkaar kunnen versterken waar nodig of gewenst. Inmiddels zijn de volgende werkgroepen al aangesloten: Groen Holtenbroek, Veilig Holtenbroek, Poëziepad Holtenbroek, Duurzaam Holtenbroek, Activiteitenwerkgroep, buurtkamers Palestrinalaan. Het Wijkplatform zal zich ook inzetten voor actieve participatie bij grotere wijkontwikkelingen.
• Aalanden: Een werkgroep van bewoners heeft in samenwerking met de Stichting Wijkgemeenschap Aalanden en de gemeente Zwolle de Stichting Groene Aa opgericht. De Stichting is een platform van en voor bewoners. Het stimuleert initiatieven op het gebied van energietansitie, biodiversiteit en klimaatadaptatie in de wijk. De Stichting is ook spreekbuis naar de gemeente voor deze onderwerpen .
• Binnenstad: 2021 heeft grotendeels in het teken van corona gestaan. Met een pakket aan maatregelen is de binnenstad op een veilige en verantwoorde wijze open gebleven.
• Assendorp: In 2021 is verder ingezet op het verstevigen van de ondernemersvereniging Assendorperstraat. Ook is een start gemaakt met de participatie rondom de quickwins Assendorperstraat
• Stadshagen: Voor het versterken van de sociale cohesie vinden samen met Travers Welzijn buurtacties plaats. In de buurt Breecamp hebben samen met bewoners diverse activiteiten plaatsgevonden voor bewoners wat heeft geleid tot beter onderling contact en betere onderlinge afstemming. Inmiddels wordt hier ook geëxperimenteerd met het openstellen van de sportkantine van voetbalclub CSV’28 als buurthuis waardoor er een ontmoetingsplek ontstaat voor buurtbewoners. Bewoners die overlast ervaren proberen we in gesprek te brengen met de overlastgevers en de verdere buurt. Zo lopen er gespreksgroepen tussen bewoners, winkeliers en jongerenwerkers over de ervaren overlast in het Winkelcentrum en met politie, jongerenwerk en bewoners over de overlast van jongeren bij de Milligerplas. Ook de gesprekken met bewoners van Breecamp, woningcorporatie SWZ en eigenaar Eteck over de biomassacentrale in Breecamp lopen nog.
• Westenholte: De kogel is door de kerk wat betreft de herinrichting van het Stinspark. Een mooi voorbeeld van co-creatie waarbij samen met bewoners en organisaties is opgetrokken om een plan te ontwikkelen. Financiering van het plan komt vanuit diverse organisaties. De gemeente was niet leidend, maar onderdeel van een stuurgroep met meerdere organisaties en bewoners waarin de richting is bepaald. De plannen hebben zo meer kwaliteit gekregen, meer betrokkenheid opgeleverd en straks een park wat waarde heeft voor de wijk en voor Zwolle als geheel.
• Spoolde: Met de komst van de Omgevingsvisie is bij Spoolderbelangen de wens ontstaan voor een eigen gebiedsvisie. Initiatieven in het gebied, zoals het voedselbos, worden onderdeel van dit proces. We zijn hier als gemeente nauw bij betrokken.

Vanuit Wijkbeheer is per stadsdeel is een breed scala aan zaken gedaan en zijn een diversiteit aan initiatieven opgehaald. Een greep hieruit

• Holtenbroek: Een aantal bewoners van de Händellaan hebben vorig jaar een stukje adoptiegroen gerealiseerd. Dit najaar gaan buren aan beide kanten het kopiëren, omdat ze er zo blij van worden. Goed voorbeeld doet volgen!.
• Stadshagen/Westenholte: Een topjaar wat betreft bewonersinitiatieven. Met name op het gebied van vergroening en spelen, wisten bewoners ons te vinden. Er vonden 13 initiatieven in Stadshagen plaats en 7 initiatieven in Westenholte. Er lopen ook een aantal grotere bewonersinitiatieven, zoals de herinrichting van het Twistvlietpark, het Stinspark, het Stadshagerbos en de aanleg van een speeltuin in Spoolde. Van deze grotere initiatieven hopen we dat deze in 2022 ook daadwerkelijk starten. Kortom, West is in beweging!
• Diezerpoort: Goed voorbeeld doet goed volgen; dat geldt zeker voor de BolleBieste. Bewoners van de Noteboomstraat tonen in vele opzichte eigenaarschap voor hun woonstraat en laten omliggende straten zien wat dit aan meerwaarde oplevert. Dit werkt aanstekelijk, want ook Vermeerstraat en Diezerhoven maken van hun straat een plek met #Buitengeluk. Zelfs van straten waar je het niet verwacht zoals de Sint Michaelstraat, is dit jaar gestart met een bijzonder buurtinitiatief. Stapje voor stapje werken hier buurtbewoners met ondersteuning van professionals aan hun verbeterplannen voor de buitenruimte en maken op deze manier kennis met hun mogelijkheden voor eigenaarschap van de buitenruimte.
• Wipstrik: Het buurtinitiatief PC Hooftstraat is een parel in de buurt geworden waar initiatiefnemers, buren, passanten en insecten zich welkom voelen. In andere straten zoals de Brederostraat is een buurtinitiatief ingezet om met elkaar in gesprek te gaan over het verkeersgedrag. Een serieus thema combineren met een feestje is op Burendag geslaagd en voor herhaling vatbaar. In de Zeeheldenbuurt zien we steeds meer initiatieven in het groen ontstaan en die mensen zoeken elkaar op om de mogelijkheid van 50tintengroen vanuit Assendorp naar hun buurt te halen. Zij zien mogelijkheden en kansen voor het klimaatadaptief maken van hun buurt. In Wipstrikpark krijgen ze ook steeds meer de smaak te pakken als het gaat om buurtinitiatieven. Van het een komt het ander en zien we dat bewoners de woonomgeving verder aankleedt door de aanleg van groen en ontmoetingsplekken. Hierdoor ontstaan waardevolle contacten onderling en met de gemeente.
• Indische Buurt: Bewoners van de Sumatrastraat hebben een ware krachtsinspanning verricht om het pleintje waar zich jaren aan stoorden om te bouwen naar hún PEC-stekkie. Daarvoor hebben zij 29m3 (!) grond verwijderd en bouwen zij zelf aan een speelplek voor de kinderen. Even verderop werken ze al ruim een jaar aan de voorbereidingen van een ontmoeting- en speelplek aan de Celebesstraat. Prachtig dat door buurtkracht er een samenwerking tussen gemeente en bewoners ontstaat in de aanleg van groen.  
• Kamperpoort: Touwslagerij is een bewoners initiatief in samenspraak met de werkgroep De Groene Poort. Tevens heeft de Groene Poort heel veel plannen voor het extra vergroenen van de Kamperpoort.
• Voor de Binnenstad ligt er een plan om het A-plein, Steenstraat (en wellicht de Melkmarktstraat) te voorzien van extra groen in de vorm van geveltuinen. Tevens zijn we bezig met de bewoners / ondernemers van de omgeving Ossenmarkt. Het doel is de leefbaarheid te vergroten. We hebben het nu over minder (betaald) parkeerplaatsen, meer parkeerplekken voor fietsen en meer groen. In de Kapelsteeg (achter het Stadhuis) zijn we bezig met het maken van een Stadsoase
• Assendorp: Vanuit een sterke samenwerking met 50TintenGroenAssendorp is een groot netwerk ontstaan in de wijk die met succes talloze kleinschalige initiatieven op het gebied van energie, duurzaamheid, groen en mobiliteit aanjaagt.

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 247.412 en € 4.909. Omdat er € 507.292 meer wordt toegevoegd aan de reserves en € 106.593 minder onttrokken, wordt een nadelig resultaat van € 361.564 gerealiseerd.   
Tegenover het nadelige resultaat op dit doel staat een voordelig resultaat van € 358.726 op doel 10.1.1 algemene dekkingsmiddelen.

Wijkmanagement en wijkbeheer:
Hiervoor zijn de lasten en de baten € 247.412 en € 4.909 lager, de reserve toevoeging € 148.566 hoger en de reserve onttrekking € 106.593 lager, zodat per saldo een nadelig resultaat van € 2.838 resteert.

• De kosten zijn € 100.066 lager in verband met werkzaamheden die doorlopen en worden afgerond in 2022. Dit budget wordt toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek.
• Op het incidentele budget van € 50.000 voor het stimuleringsfonds Initiatiefrijk Zwolle resteert een saldo van € 48.500, dat eveneens wordt toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek.
• Er is € 106.593 minder besteed aan overlopende posten uit 2020. Deze werkzaamheden worden in 2022 afgerond. Hierdoor heeft er voor dit bedrag een lagere onttrekking plaatsgevonden uit de  reserve-nutvw fysiek.
• Daarnaast zijn er kleinere verschillen, een nadeel van € 7.746 op de lasten en voordeel van € 4.909 op de baten, die niet verder worden toegelicht.

Herinrichting Stinspark:
Via de meicirculaire is van het rijk in het kader van de Erfgoed Deal een bijdrage van € 358.726 ontvangen voor de uitvoering van dit project. De ontvangen middelen zijn gereserveerd in de reserve nutvw-fysiek in afwachting van een bestedingsvoorstel.

De doorontwikkeling van de bewonerswerkplaats is door de coronamaatregelen gestagneerd. Wel weten ondertussen wekelijks zo'n 125 wijkbewoners hun weg naar de werkplaats te vinden. Het onderzoek naar wijkaccommodaties in Zwolle heeft het belang van een vorm van bewonerswerkplaats voor de wijk onderschreven.
Daarnaast hebben de St. Knuffelkonijnen en het WIJbedrijf Dieze UA met ondersteuning van Travers Welzijn het beheer van de Dierenweide Dieze Oost op zich genomen. Gezamenlijk hebben zij een vernieuwende impuls aan het concept ‘dierenweide’ gegeven. Hiredoor is de plek nu ook tot een belangrijke ontmoetingsplek en weefplek voor de wijk geworden. De plek heeft een grote aantrekkingskracht op een diversiteit aan inwoners van jong tot oud.

Diezerpoort, Sociaal

Werkplan kleurrijk Holtenbroek

Stinspark

Er zijn geen financiële afwijkingen te melden.